-
1 exorbito
ex-orbĭto, āvi, ātum, 1, v. n. and a. [orbita] (post-class.).I. A.Lit.:B.exorbitantes boves, qui vehiculum trahebant,
Aug. Civ. D. 22, 8 med.:stellis exorbitare a praestitutis itineribus non licet,
Lact. 2, 5, 12.—Trop.:II.a regula,
Tert. adv. Marc. 3, 2:a catholicae fidei regulis,
Sid. Ep. 8, 11 fin. — -
2 vestīgō
vestīgō āre, —, — [cf. στίχοσ], to follow in the track of, track, trace out, track up, hunt, search, scour: vestigare et quaerere te, Enn. ap. C.: perfugas et fugitivos, L.: adeo sicca lacuna, ut vestigantium sitim falleret, Cu.: vestiga (sc. ramum) oculis, V.—Fig., to inquire into, investigate, trace, search out: causas rerum: nihil inexploratum, quod vestigari volunt, efficere, L.: voluptates omnīs: regionem omni curā, Cu.* * *vestigare, vestigavi, vestigatus Vtrack down, search for; search out; try to find out by searching; investigate -
3 vestigo
ve-stīgo, no perf. and sup., āre, 1, v. a. [etym. dub.; perh. Sanscr. vahis (bahis), out, and stigh-, to climb; cf. Gr. stichos, a row, etc.; Angl. -Sax. stīgan; Germ. steigen, to climb].I.Prop., to follow in the track of; to track, trace out (cf.: rimor, indago, scrutor): germana soror, errare videbar, Tardaque vestigare et quaerere te, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 43 Vahl.):II.feras vestigat (sc. canis),
Sen. Thyest. 496.—With abl.:fertur (sc. tigris) praeceps, odore vestigans (sc. raptorem),
Plin. 8, 18, 25, § 66. —Transf.A. 1.With abl.:2.perfugas et fugitivos, quos inquirendo vestigare potuerint, reddidisse,
Liv. 31, 19, 2:(cervi) vestigant cavernas (serpentium),
Plin. 8, 32, 50, § 118:omnis enim jacens piscis magis naribus escam, quam oculis, vestigat,
Col. 8, 17, 14.—Absol.:B.dimissis deinde per agros, qui vestigarent,
Liv. 32, 26, 13 dub.; cf. Weissenb. ad loc.—To search after; to seek out:III.ceterum Alexander, quam regionem Dareus petisset, omni curā vestigans, tamen explorare non poterat,
Curt. 4, 6, 5:adeo sicca lacuna, ut vestigantium sitim falleret,
id. 4, 16, 14:equum vestigari jubet,
id. 6, 5, 19:ergo alte vestiga (sc. ramum) oculis, riteque repertum Carpe manu,
Verg. A. 6, 145.—Trop.A.To inquire into, investigate (class.).1.In simple constr.:2.causas rerum,
Cic. de Or. 2, 39, 166.—With abl.:3.quā (sc. ratione) omnes illorum conatūs vestigare,
Cic. Verr. 1, 16, 48.—With cum:B.quod cum desidiosā delectatione vestiges,
Cic. de Or. 3, 23, 88.—To discover, find out:grave imperium regum nihil inexploratum, quod vestigari volunt, efficit,
Liv. 39, 51, 6. -
4 vea
vĭa ( vĕa, Varr. R. R. 1, 2, 14), ae ( gen. sing. vias, Enn. ap. Prisc. p. 679 P., or Ann. v. 421 Vahl.; viāï, Enn. ap. Cic. Sen. 6, 16, or Ann. v. 209 ib.; Lucr. 1, 406; 1, 659; 2, 249 et saep.; dat. plur. VIEIS, Inscr. Lat. 206, 50), f. [Sanscr. vah-āmi, bring, lead; Gr. ochos, ochêma, vehicle; Germ. Wagen; Engl. wagon; from this root are also veho, vexo, etc.], a way, in the most general sense (for men, beasts, or carriages, within or without a city), a highway, road, path, street.I.Lit.1.In gen.:2.viae latitudo ex lege duodecim tabularum in porrectum octo pedes habet, in anfractum, id est ubi flexum est, sedecim,
Dig. 8, 3, 8:Romam in montibus positam et convallibus, non optimis viis, angustissimis semitis,
Cic. Agr. 2, 35, 96:et modo quae fuerat semita, facta via est,
Mart. 7, 61, 4:aut viam aut semitam monstret,
Plaut. Rud. 1, 3, 30:mi opsistere in viā,
id. Curc. 2, 3, 5:ire in viā,
Ter. Eun. 3, 2, 42:omnibus viis notis semitisque essedarios ex silvis emittebat,
Caes. B. G. 5, 19 (opp. semita), id. ib. 7, 8; Liv. 44, 43, 1; cf.:decedam ego illi de viā,
Plaut. Trin. 2, 4, 80; cf. id. Curc. 2, 3, 8:paulum ad dexteram de viā declinavi,
Cic. Fin. 5, 2, 5:decedere viā,
Suet. Tib. 31:aestuosa et pulverulenta via,
Cic. Att. 5, 14, 1:quā (viā) Sequanis invitis propter angustias ire non poterant,
Caes. B. G. 1, 9:cursare huc illuc viā deterrimā,
Cic. Att. 9, 9, 2:in viam se dare,
to set out on a journey, id. Fam. 14, 12:te neque navigationi neque viae committere,
id. ib. 16, 4, 1:tu abi tuam viam,
Plaut. Rud. 4, 3, 88:milites monuit, viā omnes irent, nec deverti quemquam paterentur,
along the highway, Liv. 25, 9, 4.—In a double sense:ire publicā viā,
Plaut. Curc. 1, 1, 35.—Prov.: qui sibi semitam non sapiunt, alteri monstrant viam, Enn. ap. Cic. Div. 1, 58, 132 (Trag. v. 358 Vahl.):de viā in semitam degredi,
Plaut. Cas. 3, 5, 40:totā errare viā,
Ter. Eun. 2, 2, 14.—In partic., as the name of a particular street or road:B.tres ergo viae, a supero mari Flaminia, ab infero Aurelia, media Cassia,
Cic. Phil. 12, 9, 22:Via Appia,
id. Mil. 6, 15; id. Imp. Pomp. 18, 55; cf. Liv. 9, 29, 6;v. Appius: Via Campana,
Suet. Aug. 94;v. Campania: Sacra Via, in Rome, in the fourth region,
Varr. L. L. 5, § 47 Müll.; Fest. p. 290 ib.; Cic. Planc. 7, 17; Hor. Epod. 4, 7; 7, 8:Via Sacra,
id. S. 1, 9, 1;also written as one word, SACRAVIA,
Inscr. Grut. 638, 7; 1033, 1; cf. Charis. p. 6 P.; Diom. p. 401 ib. (v. sacer, I. A.); cf. Becker, Antiq. 1, p. 219 sq.— Hence, Sacrăvĭenses, ĭum, m., those dwelling on the Sacra Via, Fest. s. v. October equus, p. 178 Müll.—Transf.1.Abstr., like our way, for march, journey (syn. iter):2.cum de viā languerem,
Cic. Phil. 1, 5, 12:nisi de viā fessus esset,
id. Ac. 1, 1, 1: tridui via, a three days' march or journey, Caes. B. G. 1, 38:bidui,
id. ib. 6, 7; Cic. Div. 1, 15, 27:longitudo viae,
Liv. 37, 33, 3:flecte viam velis,
Verg. A. 5, 28:tum via tuta maris,
Ov. M. 11, 747:feci Longa Pherecleā per freta puppe vias,
id. H. 16, 22:ne inter vias praeterbitamus, metuo,
by the way, on the road, Plaut. Poen. 5, 3, 43; Ter. Eun. 4, 2, 1; Turp. ap. Non. p. 538, 8 et saep.—In gen., a way, passage, channel, pipe, etc.; thus, a lane in a camp, Caes. B. G. 5, 49; a passage between the seats of a theatre, Mart. 5, 14, 8; Tert. Spect. 3; of the veins:II.omnes ejus (sanguinis) viae,
Cic. N. D. 2, 55, 137; of the chyle ducts:quaedam a medio intestino usque ad portas jecoris ductae et directae viae,
id. ib.; the windpipe, Ov. M. 15, 344; 14, 498; a cleft through which any thing penetrates, Verg. G. 2, 79; cf. Ov. M. 11, 515; the path or track of an arrow, Verg. A. 5, 526; a stripe in a party-colored fabric, Tib. 2, 3, 54 et saep.—Trop.A.In gen., a way, method, mode, manner, fashion, etc., of doing any thing, course (cf. modus):B.vitae,
Cic. Fl. 42, 105; id. Agr. 1, 9, 27; id. Sest. 67, 140; Hor. Ep. 1, 17, 26; Sen. Brev. Vit. 9, 5; Lact. Epit. 67, 12:via vivendi,
Cic. Off. 1, 32, 118:rectam vitae viam sequi,
id. ib.:Socrates hanc viam ad gloriam proximam dicebat esse,
id. ib. 2, 12, 43:haec ad aeternam gloriam via est,
Plin. 2, 7, 5, § 18:haec una via omnibus ad salutem visa est,
Liv. 36, 27, 8:invenire viam ad mortem,
Plin. Ep. 3, 16, 12:totidem ad mortem viae sunt,
Sen. Contr. 1, 8, 6:cum eum hortarer ut eam laudis viam rectissimam esse duceret,
Cic. Brut. 81, 281: haec est una via laudis, id. Sest. 65, 137:totam ignoras viam gloriae,
id. Phil. 1, 14, 33:quae tum promptissima mortis via, exsolvit venas,
Tac. A. 16, 17:habeo certam viam atque rationem, quā omnes illorum conatus investigare et consequi possim,
Cic. Verr. 1, 16, 48:defensionis ratio viaque,
id. ib. 2, 5, 1, §4: non tam justitiae quam litigandi tradunt vias,
id. Leg. 1, 6, 18:docendi via,
id. Or. 32, 114:optimarum artium vias tradere,
id. Div. 2, 1, 1:(di) non... nullas dant vias nobis ad significationum scientiam,
id. ib. 2, 49, 102:rectam instas viam,
i. e. you speak correctly, truly, Plaut. As. 1, 1, 41.—Adverb.: rectā viā, directly:ut rectā viā rem narret ordine omnem,
Ter. Heaut. 4, 3, 28.—Pregn. (cf. ratio), the right way, the true method, mode, or manner:C.ingressu'st viam, i. e. rectam,
Plaut. Am. 1, 1, 273:in omnibus quae ratione docentur et viā, primum constituendum est, quid quidque sit, etc.,
rationally and methodically, Cic. Or. 33, 116:ut ratione et viā procedat oratio,
id. Fin. 1, 9, 29.—Adverb.: viā, rightly, properly (opp. to wandering out of the way):ipsus eam rem secum reputavit viā,
Ter. And. 2, 6, 11:viā et arte dicere,
Cic. Brut. 12, 46. —Viam perficere, i. e. to attain an end, Just. Inst. proöem. 1. -
5 via
vĭa ( vĕa, Varr. R. R. 1, 2, 14), ae ( gen. sing. vias, Enn. ap. Prisc. p. 679 P., or Ann. v. 421 Vahl.; viāï, Enn. ap. Cic. Sen. 6, 16, or Ann. v. 209 ib.; Lucr. 1, 406; 1, 659; 2, 249 et saep.; dat. plur. VIEIS, Inscr. Lat. 206, 50), f. [Sanscr. vah-āmi, bring, lead; Gr. ochos, ochêma, vehicle; Germ. Wagen; Engl. wagon; from this root are also veho, vexo, etc.], a way, in the most general sense (for men, beasts, or carriages, within or without a city), a highway, road, path, street.I.Lit.1.In gen.:2.viae latitudo ex lege duodecim tabularum in porrectum octo pedes habet, in anfractum, id est ubi flexum est, sedecim,
Dig. 8, 3, 8:Romam in montibus positam et convallibus, non optimis viis, angustissimis semitis,
Cic. Agr. 2, 35, 96:et modo quae fuerat semita, facta via est,
Mart. 7, 61, 4:aut viam aut semitam monstret,
Plaut. Rud. 1, 3, 30:mi opsistere in viā,
id. Curc. 2, 3, 5:ire in viā,
Ter. Eun. 3, 2, 42:omnibus viis notis semitisque essedarios ex silvis emittebat,
Caes. B. G. 5, 19 (opp. semita), id. ib. 7, 8; Liv. 44, 43, 1; cf.:decedam ego illi de viā,
Plaut. Trin. 2, 4, 80; cf. id. Curc. 2, 3, 8:paulum ad dexteram de viā declinavi,
Cic. Fin. 5, 2, 5:decedere viā,
Suet. Tib. 31:aestuosa et pulverulenta via,
Cic. Att. 5, 14, 1:quā (viā) Sequanis invitis propter angustias ire non poterant,
Caes. B. G. 1, 9:cursare huc illuc viā deterrimā,
Cic. Att. 9, 9, 2:in viam se dare,
to set out on a journey, id. Fam. 14, 12:te neque navigationi neque viae committere,
id. ib. 16, 4, 1:tu abi tuam viam,
Plaut. Rud. 4, 3, 88:milites monuit, viā omnes irent, nec deverti quemquam paterentur,
along the highway, Liv. 25, 9, 4.—In a double sense:ire publicā viā,
Plaut. Curc. 1, 1, 35.—Prov.: qui sibi semitam non sapiunt, alteri monstrant viam, Enn. ap. Cic. Div. 1, 58, 132 (Trag. v. 358 Vahl.):de viā in semitam degredi,
Plaut. Cas. 3, 5, 40:totā errare viā,
Ter. Eun. 2, 2, 14.—In partic., as the name of a particular street or road:B.tres ergo viae, a supero mari Flaminia, ab infero Aurelia, media Cassia,
Cic. Phil. 12, 9, 22:Via Appia,
id. Mil. 6, 15; id. Imp. Pomp. 18, 55; cf. Liv. 9, 29, 6;v. Appius: Via Campana,
Suet. Aug. 94;v. Campania: Sacra Via, in Rome, in the fourth region,
Varr. L. L. 5, § 47 Müll.; Fest. p. 290 ib.; Cic. Planc. 7, 17; Hor. Epod. 4, 7; 7, 8:Via Sacra,
id. S. 1, 9, 1;also written as one word, SACRAVIA,
Inscr. Grut. 638, 7; 1033, 1; cf. Charis. p. 6 P.; Diom. p. 401 ib. (v. sacer, I. A.); cf. Becker, Antiq. 1, p. 219 sq.— Hence, Sacrăvĭenses, ĭum, m., those dwelling on the Sacra Via, Fest. s. v. October equus, p. 178 Müll.—Transf.1.Abstr., like our way, for march, journey (syn. iter):2.cum de viā languerem,
Cic. Phil. 1, 5, 12:nisi de viā fessus esset,
id. Ac. 1, 1, 1: tridui via, a three days' march or journey, Caes. B. G. 1, 38:bidui,
id. ib. 6, 7; Cic. Div. 1, 15, 27:longitudo viae,
Liv. 37, 33, 3:flecte viam velis,
Verg. A. 5, 28:tum via tuta maris,
Ov. M. 11, 747:feci Longa Pherecleā per freta puppe vias,
id. H. 16, 22:ne inter vias praeterbitamus, metuo,
by the way, on the road, Plaut. Poen. 5, 3, 43; Ter. Eun. 4, 2, 1; Turp. ap. Non. p. 538, 8 et saep.—In gen., a way, passage, channel, pipe, etc.; thus, a lane in a camp, Caes. B. G. 5, 49; a passage between the seats of a theatre, Mart. 5, 14, 8; Tert. Spect. 3; of the veins:II.omnes ejus (sanguinis) viae,
Cic. N. D. 2, 55, 137; of the chyle ducts:quaedam a medio intestino usque ad portas jecoris ductae et directae viae,
id. ib.; the windpipe, Ov. M. 15, 344; 14, 498; a cleft through which any thing penetrates, Verg. G. 2, 79; cf. Ov. M. 11, 515; the path or track of an arrow, Verg. A. 5, 526; a stripe in a party-colored fabric, Tib. 2, 3, 54 et saep.—Trop.A.In gen., a way, method, mode, manner, fashion, etc., of doing any thing, course (cf. modus):B.vitae,
Cic. Fl. 42, 105; id. Agr. 1, 9, 27; id. Sest. 67, 140; Hor. Ep. 1, 17, 26; Sen. Brev. Vit. 9, 5; Lact. Epit. 67, 12:via vivendi,
Cic. Off. 1, 32, 118:rectam vitae viam sequi,
id. ib.:Socrates hanc viam ad gloriam proximam dicebat esse,
id. ib. 2, 12, 43:haec ad aeternam gloriam via est,
Plin. 2, 7, 5, § 18:haec una via omnibus ad salutem visa est,
Liv. 36, 27, 8:invenire viam ad mortem,
Plin. Ep. 3, 16, 12:totidem ad mortem viae sunt,
Sen. Contr. 1, 8, 6:cum eum hortarer ut eam laudis viam rectissimam esse duceret,
Cic. Brut. 81, 281: haec est una via laudis, id. Sest. 65, 137:totam ignoras viam gloriae,
id. Phil. 1, 14, 33:quae tum promptissima mortis via, exsolvit venas,
Tac. A. 16, 17:habeo certam viam atque rationem, quā omnes illorum conatus investigare et consequi possim,
Cic. Verr. 1, 16, 48:defensionis ratio viaque,
id. ib. 2, 5, 1, §4: non tam justitiae quam litigandi tradunt vias,
id. Leg. 1, 6, 18:docendi via,
id. Or. 32, 114:optimarum artium vias tradere,
id. Div. 2, 1, 1:(di) non... nullas dant vias nobis ad significationum scientiam,
id. ib. 2, 49, 102:rectam instas viam,
i. e. you speak correctly, truly, Plaut. As. 1, 1, 41.—Adverb.: rectā viā, directly:ut rectā viā rem narret ordine omnem,
Ter. Heaut. 4, 3, 28.—Pregn. (cf. ratio), the right way, the true method, mode, or manner:C.ingressu'st viam, i. e. rectam,
Plaut. Am. 1, 1, 273:in omnibus quae ratione docentur et viā, primum constituendum est, quid quidque sit, etc.,
rationally and methodically, Cic. Or. 33, 116:ut ratione et viā procedat oratio,
id. Fin. 1, 9, 29.—Adverb.: viā, rightly, properly (opp. to wandering out of the way):ipsus eam rem secum reputavit viā,
Ter. And. 2, 6, 11:viā et arte dicere,
Cic. Brut. 12, 46. —Viam perficere, i. e. to attain an end, Just. Inst. proöem. 1. -
6 sequo
sĕquor, sĕcūtus (also written sequutus; gen. plur. part. sync. sequentūm, Verg. G. 3, 111), 3, v. dep. ( act. collat. form sĕquo, acc. to Gell. 18, 9, 8 sq.; and Prisc. p. 799 P.) [Sanscr. sak-, to follow; sakis, friend; Gr. hepomai, hepô; cf. Lat. socius], to follow, to come or go after, to follow after, attend.I.Lit.A.In gen.(α).With acc.:(β).i, jam sequor te, mater,
Plaut. Aul. 4, 7, 16:neque illa matrem satis honeste tuam sequi poterit comes,
id. Merc. 2, 3, 69 sq.:qui ex urbe amicitiae causā Caesarem secuti, etc.,
Caes. B. G. 1, 39; 7, 50; Hor. S. 1, 6, 108:ne sequerer moechas,
id. ib. 1, 4, 113:vallem,
Liv. 32, 6, 5:pars pressa sequuntur Signa pedum,
Ov. M. 8, 332:vestigia alicujus,
id. ib. 4, 514; 9, 639; 10, 710 et saep.—Absol. (so most freq. in Plaut.):b.abi prae, jam ego sequar,
Plaut. Am. 1, 3, 46; Ter. Eun. 5, 2, 69: Di. Sequere intro. Pa. Sequor, Plaut. As. 4, 1, 64; 5, 2, 90; id. Aul. 2, 5, 23 et saep.:quisnam est, qui sequitur procul?
id. Poen. 3, 3, 6:funus interim procedit: sequimur: ad sepulcrum venimus,
Ter. And. 1, 1, 101:curriculo sequi,
Plaut. Ep. 1, 1, 12:Helvetii cum omnibus suis carris secuti,
Caes. B. G. 1, 24:si nemo sequatur, tamen, etc.,
id. ib. 1, 40 fin.:servi sequentes,
Hor. S. 1, 6, 78: hos falcati currus sequebantur, Curt. 4, 12, 6:hos aliae gentes sequebantur,
id. 4, 12, 9.—Of things:B.magna multitudo carrorum sequi Gallos consuevit,
Hirt. B. G. 8, 14:neque Ulla (arbor) brevem dominum sequetur,
Hor. C. 2, 14, 24:zonā bene te secutā,
id. ib. 3, 27, 59.—In partic.1.To follow in a hostile manner; to chase, pursue:2.hostes sequitur,
Caes. B. G. 1, 22 fin.:hostem,
Ov. M. 13, 548:fugacem,
Hor. S. 2, 7, 115:feras,
Ov. M. 2, 498:nudo genitas Pandione ferro,
id. ib. 6, 666; cf.:hostem pilo,
Tac. H. 4, 29 fin.—Absol.:finem sequendi facere,
Caes. B. G. 7, 47; 7, 68 Oud. N. cr. —To follow in time or order; to succeed, come after (esp. freq. in part. pres.): aestatem auctumnus sequitur, post acer hiems fit, Enn. ap. Prisc. p. 647 P. (Ann. v. 406 Vahl.):(β).sequens annus,
Hirt. B. G. 8, 50:sequente anno,
Plin. 10, 62, 82, § 170:secuto die,
id. 13, 22, 43, § 126:secuta aetas,
id. 6, 23, 26, § 101:sequenti senatu,
Plin. Ep. 6, 5, 1:secuturo Phoebo,
Luc. 2, 528:sequitur hunc annum nobilis clade Romanā Caudinā pax,
Liv. 9, 1 et saep.:ne secutis quidem diebus Claudius ullius humani affectūs signa dedit,
Tac. A. 11, 38:Africanus sequens, i. e. minor,
Plin. 7, 59, 59, § 211.—With the notion of cause implied, to follow, result, ensue:3.ut male posuimus initia, sic cetera sequentur,
Cic. Att. 10, 18, 2: increpuit;sequitur clamor,
Verg. A. 9, 504:tonitrum secuti nimbi,
Ov. M. 14, 542:lacrimae sunt verba secutae,
id. ib. 9, 780:nisi forte sic loqui paenitet, Quā tempestate Paris Helenam et quae sequuntur,
and so on, and so forth, Cic. Or. 49, 164; id. Tusc. 3, 18, 42; 3, 19, 44.—Of a possession or inheritance, to follow, i. e. to fall to the share of any one:4.ut belli praeda Romanos, ager urbesque captae Aetolos sequerentur,
Liv. 33, 13, 10:ut victorem res sequeretur,
id. 28, 21, 5: si quis mortuos est Arpinatis, ejus heredem sacra non secuntur, Cato ap. Prisc. p. 629 P.—Abbreviated on monuments, H. M. H. N. S.:heredem monumentum,
Hor. S. 1, 8, 13:heredem possessio,
Plin. 9, 35, 60, § 124:quo minus gloriam petebat, eo magis illum sequebatur,
Sall. C. 54 fin.; v. Fabri ad h. l.;and cf.: sequi gloria, non appeti debet,
Plin. Ep. 1, 8, 14.—To go towards or to a place:5.Formias nunc sequimur,
Cic. Att. 10, 18, 2:Epirum, Cyzicum,
id. ib. 3, 16; Caes. B. C. 3, 49:Italiam,
Verg. A. 4, 361; 4, 381; 5, 629:Itala regna,
Ov. H. 7, 10; id. F. 6, 109; Val. Fl. 1, 3.—Pregn., to follow the hand in plucking or pulling; to come off or away, come out; to come easily, come of itself:II.herbae dum tenerae sunt vellendae: aridae factae celerius rumpuntur quam sequuntur,
Varr. R. R. 1, 47; cf.:oratio mollis et tenera et ita flexibilis, ut sequatur, quocumque torqueas,
Cic. Or. 16, 52; and:nihil est tam tenerum neque tam flexibile neque quod tam facile sequatur quocumque ducas, quam oratio,
id. de Or. 3, 45, 176:ipse (ramus) volens facilisque sequetur, Si te fata vocant,
Verg. A. 6, 146:cum scrutantes, quae vellant, telum non sequitur,
Liv. 38, 21, 11 Weissenb. ad loc.:jamque secuta manum nullo cogente sagitta Excidit,
Verg. A. 12, 423; Anthol. Lat. 1, 172, 113:trahit ille manu sine custode lignum: Id quoque vix sequitur,
Ov. M. 12, 372; cf.: cera mollis sequensque digitos, yielding to, Poët. ap. Plin. Ep. 7, 9, 11.Trop.A.In gen., to follow, succeed, result, ensue (usu. of an immediate consequence;B.consequor, usu. of one more remote): si verbum sequi volumus, hoc intellegamus necesse est, etc.,
Cic. Caecin. 17, 49: patrem sequuntur liberi, succeed to the rank or condition of their father, Liv. 4, 4 fin.:quoniam hanc (Caesar) in re publicā viam, quae popularis habetur, secutus est,
Cic. Cat. 4, 5, 9:damnatum poenam sequi oportebat, ut igni cremaretur,
to befall, Caes. B. G. 1, 4:modo ne summa turpitudo sequatur,
should ensue, Cic. Lael. 17, 61:dispares mores disparia studia sequuntur,
id. ib. 20, 74:post illas datas litteras secuta est summa contentio de domo,
id. Att. 4, 2, 2: post gloriam invidiam sequi. Sall. J. 55, 3:an mediocre discrimen opinionis secuturum ex hac re putatis,
Liv. 5, 6, 7. —In partic.1.To follow (as a leader) an authority, a party, an example, a plan, etc.; to follow in the track of; to comply with, accede to, conform to: sequi naturam, optimam bene vivendi ducem, Cic. Lael. 5, 19; cf. id. ib. 12, 42:2.sequamur potissimum Polybium nostrum,
id. Rep. 2, 14, 27:eorum sectam sequuntur multi mortales,
Naev. Bell. Pun. 1, 16; so,sectam,
Cic. Fl. 41, 104; id. Sest. 45, 97; Liv. 8, 19, 10 al. (v. secta):Ti. Gracchus regnum occupare conatus est... hunc post mortem secuti amici, etc.,
Cic. Lael. 12, 41:amicum vel bellum patriae inferentem sequi,
id. ib. 12, 43:auctoritatem et consilium alicujus,
id. Fam. 4, 3, 2; so (with obtemperare voluntati) Caes. B. C. 1, 35:sententiam Scipionis,
id. ib. 1, 2:vos vestrumque factum omnia deinceps municipia sunt secuta,
have followed, imitated, id. ib. 2, 32:haec qui dicunt, quam rationem sequantur, vides,
Cic. Div. 2, 6, 17:novum quoddam et subagreste consilium,
id. Rep. 2, 7, 12; cf. id. ib. 2, 28, 51:Pompeio esse in animo, rei publicae non deesse, si senatus sequatur,
Caes. B. C. 1, 1 fin.:arma victricia,
Verg. A. 3, 54.—Of an auditor, to follow an orator or a speech:quos more prisco apud judicem fabulantes non auditores sequuntur, non populus audit,
Tac. Or. 23: non lingua valet, non corpore notae Sufficiunt vires, nec vox aut verba sequuntur, i. e. attend or obey the will, Verg. A. 12, 912; cf.:si modo verba sequantur,
Ov. M. 1, 647. —Esp. milit. t. t.: signa sequi, to march in rank, Sall. J. 80, 2; Curt. 3, 2, 13.—To follow or pursue an end or object; to strive for, aim at, seek to attain:3.eam (sc. utilitatem),
Cic. Lael. 27, 100:justitiam,
id. Rep. 3, 11, 18:otium ac tranquillitatem vitae,
id. Mur. 27, 55:amoenitatem et salubritatem,
id. Leg. 2, 1, 3:matris commodum,
Ter. Hec. 3, 5, 31:lites,
id. And. 4, 5, 16; id. Ad. 2, 2, 40:gratiam Caesaris,
Caes. B. C. 1, 1:linguam et nomen,
Liv. 31, 7:mercedes,
Hor. S. 1, 6, 87:quae nocuere (opp. fugere),
id. Ep. 1, 8, 11; cf.:nec sequar aut fugiam, quae diligit ipse vel odit,
id. ib. 1, 1, 72:ferro extrema,
Verg. A. 6, 457:fidem,
Vell. 2, 107, 2.—With inf.:plurisque sequor disponere causas,
Lucr. 5, 529.—In discourse, to follow in order or sequence; to come next in order, to succeed:4.sequitur is (rex), qui, etc.,
Cic. Rep. 2, 21, 37:sequitur illa divisio, ut, etc.,
id. Fin. 3, 16, 55:haec sint dicta de aëre. Sequitur terra, cui, etc.,
Plin. 2, 63, 63, § 154:ac de primā quidem parte satis dictum est. Sequitur, ut doceam, etc.,
Cic. N. D. 2, 32, 80 sq. — With inf.:sequitur videre de eo, quod, etc.,
Dig. 45, 1, 91, § 3; 41, 3, 4.—In logical conclusions, to follow, ensue; with subject-clause:5.nec si omne enuntiatum aut verum aut falsum est, sequitur ilico, esse causas immutabiles, etc.,
Cic. Fat. 12, 28; id. Tusc. 5, 8, 21.—With ut:si haec enuntiatio vera non est, sequitur, ut falsa sit,
Cic. Fat. 12, 28; 5, 9; 10, 22; id. Fin. 2, 8, 24; 3, 7, 26:sequitur igitur ut, etc.,
id. Tusc. 5, 18, 53; id. Par. 3, 1, 22:sequitur ergo ut, etc.,
Curt. 7, 1, 40; Quint. 3, 8, 23; 3, 11, 17; 6, 5, 8 al.—To follow or come naturally or easily; to be obtained without effort:tantum hominis valuit exercitatio ut, cum se mente ac voluntate, conjecisset in versum, verba sequerentur,
Cic. de Or. 3, 50, 194 Sorof ad loc.:non quaesitum esse numerum, sed secutum,
id. Or. 49, 165:lingua tacet nec vox tentataque verba sequuntur,
Ov. M. 11, 326; 1, 647; Stat. Th. 11, 602:verbaque provisam rem non invita sequentur,
Hor. A. P. 311:sed non omnia nos ducentes e Graeco sequuntur,
Quint. 2, 14, 1:laus pulcherrima cum sequitur, non cum arcessitur,
id. 10, 2, 27; 8, prooem. § 8;8, 6, 24: sequi gloria, non appeti debet,
Plin. Ep. 1, 8, 14.—Hence, sĕquens, entis, P. a., next, next following in order (cf.: proximus, posterior;not in Cic. or Cæs.): prius illud... hoc sequens,
Quint. 5, 10, 42:reliqua morborum genera sequenti dicemus volumine,
Plin. 29, 6, 39, § 143.—Esp., with designations of time:sequenti tempore,
Nep. Thras. 4, 4; Quint. 1, 5, 52; Sen. Ben. 6, 4, 2; Suet. Tib. 38: sequenti die, Auct. B. Hisp. 28, 1; Suet. Ner. 15; Liv. 23, 36, 7:sequente anno,
id. 3, 31, 2:sequenti nocte,
Suet. Aug. 94; so also Curt. 4, 7, 10; Tac. A. 2, 53; Col. 4, 15, 3; 4, 21, 3; 4, 27, 2; Plin. 11, 37, 73, § 189; 30, 8, 21, § 66; 17, 22. 35, § 178; Hirt. B. G. 8, 50; Plin. Ep. 4, 1, 6; 5, 12, 1; 6, 31, 3:Suilium mox sequens aetas vidit praepotentem,
the next generation, Tac. A. 4, 31 qui praesenti potentiā credunt exstingui [p. 1678] posse etiam sequentis aevi memoriam, Tac. A. 4, 35.—As subst., used by some for epitheton, an epithet, acc. to Quintilian;as, dentes albi, umida vina... o scelus abominandum, etc.,
Quint. 8, 6, 40. -
7 sequor
sĕquor, sĕcūtus (also written sequutus; gen. plur. part. sync. sequentūm, Verg. G. 3, 111), 3, v. dep. ( act. collat. form sĕquo, acc. to Gell. 18, 9, 8 sq.; and Prisc. p. 799 P.) [Sanscr. sak-, to follow; sakis, friend; Gr. hepomai, hepô; cf. Lat. socius], to follow, to come or go after, to follow after, attend.I.Lit.A.In gen.(α).With acc.:(β).i, jam sequor te, mater,
Plaut. Aul. 4, 7, 16:neque illa matrem satis honeste tuam sequi poterit comes,
id. Merc. 2, 3, 69 sq.:qui ex urbe amicitiae causā Caesarem secuti, etc.,
Caes. B. G. 1, 39; 7, 50; Hor. S. 1, 6, 108:ne sequerer moechas,
id. ib. 1, 4, 113:vallem,
Liv. 32, 6, 5:pars pressa sequuntur Signa pedum,
Ov. M. 8, 332:vestigia alicujus,
id. ib. 4, 514; 9, 639; 10, 710 et saep.—Absol. (so most freq. in Plaut.):b.abi prae, jam ego sequar,
Plaut. Am. 1, 3, 46; Ter. Eun. 5, 2, 69: Di. Sequere intro. Pa. Sequor, Plaut. As. 4, 1, 64; 5, 2, 90; id. Aul. 2, 5, 23 et saep.:quisnam est, qui sequitur procul?
id. Poen. 3, 3, 6:funus interim procedit: sequimur: ad sepulcrum venimus,
Ter. And. 1, 1, 101:curriculo sequi,
Plaut. Ep. 1, 1, 12:Helvetii cum omnibus suis carris secuti,
Caes. B. G. 1, 24:si nemo sequatur, tamen, etc.,
id. ib. 1, 40 fin.:servi sequentes,
Hor. S. 1, 6, 78: hos falcati currus sequebantur, Curt. 4, 12, 6:hos aliae gentes sequebantur,
id. 4, 12, 9.—Of things:B.magna multitudo carrorum sequi Gallos consuevit,
Hirt. B. G. 8, 14:neque Ulla (arbor) brevem dominum sequetur,
Hor. C. 2, 14, 24:zonā bene te secutā,
id. ib. 3, 27, 59.—In partic.1.To follow in a hostile manner; to chase, pursue:2.hostes sequitur,
Caes. B. G. 1, 22 fin.:hostem,
Ov. M. 13, 548:fugacem,
Hor. S. 2, 7, 115:feras,
Ov. M. 2, 498:nudo genitas Pandione ferro,
id. ib. 6, 666; cf.:hostem pilo,
Tac. H. 4, 29 fin.—Absol.:finem sequendi facere,
Caes. B. G. 7, 47; 7, 68 Oud. N. cr. —To follow in time or order; to succeed, come after (esp. freq. in part. pres.): aestatem auctumnus sequitur, post acer hiems fit, Enn. ap. Prisc. p. 647 P. (Ann. v. 406 Vahl.):(β).sequens annus,
Hirt. B. G. 8, 50:sequente anno,
Plin. 10, 62, 82, § 170:secuto die,
id. 13, 22, 43, § 126:secuta aetas,
id. 6, 23, 26, § 101:sequenti senatu,
Plin. Ep. 6, 5, 1:secuturo Phoebo,
Luc. 2, 528:sequitur hunc annum nobilis clade Romanā Caudinā pax,
Liv. 9, 1 et saep.:ne secutis quidem diebus Claudius ullius humani affectūs signa dedit,
Tac. A. 11, 38:Africanus sequens, i. e. minor,
Plin. 7, 59, 59, § 211.—With the notion of cause implied, to follow, result, ensue:3.ut male posuimus initia, sic cetera sequentur,
Cic. Att. 10, 18, 2: increpuit;sequitur clamor,
Verg. A. 9, 504:tonitrum secuti nimbi,
Ov. M. 14, 542:lacrimae sunt verba secutae,
id. ib. 9, 780:nisi forte sic loqui paenitet, Quā tempestate Paris Helenam et quae sequuntur,
and so on, and so forth, Cic. Or. 49, 164; id. Tusc. 3, 18, 42; 3, 19, 44.—Of a possession or inheritance, to follow, i. e. to fall to the share of any one:4.ut belli praeda Romanos, ager urbesque captae Aetolos sequerentur,
Liv. 33, 13, 10:ut victorem res sequeretur,
id. 28, 21, 5: si quis mortuos est Arpinatis, ejus heredem sacra non secuntur, Cato ap. Prisc. p. 629 P.—Abbreviated on monuments, H. M. H. N. S.:heredem monumentum,
Hor. S. 1, 8, 13:heredem possessio,
Plin. 9, 35, 60, § 124:quo minus gloriam petebat, eo magis illum sequebatur,
Sall. C. 54 fin.; v. Fabri ad h. l.;and cf.: sequi gloria, non appeti debet,
Plin. Ep. 1, 8, 14.—To go towards or to a place:5.Formias nunc sequimur,
Cic. Att. 10, 18, 2:Epirum, Cyzicum,
id. ib. 3, 16; Caes. B. C. 3, 49:Italiam,
Verg. A. 4, 361; 4, 381; 5, 629:Itala regna,
Ov. H. 7, 10; id. F. 6, 109; Val. Fl. 1, 3.—Pregn., to follow the hand in plucking or pulling; to come off or away, come out; to come easily, come of itself:II.herbae dum tenerae sunt vellendae: aridae factae celerius rumpuntur quam sequuntur,
Varr. R. R. 1, 47; cf.:oratio mollis et tenera et ita flexibilis, ut sequatur, quocumque torqueas,
Cic. Or. 16, 52; and:nihil est tam tenerum neque tam flexibile neque quod tam facile sequatur quocumque ducas, quam oratio,
id. de Or. 3, 45, 176:ipse (ramus) volens facilisque sequetur, Si te fata vocant,
Verg. A. 6, 146:cum scrutantes, quae vellant, telum non sequitur,
Liv. 38, 21, 11 Weissenb. ad loc.:jamque secuta manum nullo cogente sagitta Excidit,
Verg. A. 12, 423; Anthol. Lat. 1, 172, 113:trahit ille manu sine custode lignum: Id quoque vix sequitur,
Ov. M. 12, 372; cf.: cera mollis sequensque digitos, yielding to, Poët. ap. Plin. Ep. 7, 9, 11.Trop.A.In gen., to follow, succeed, result, ensue (usu. of an immediate consequence;B.consequor, usu. of one more remote): si verbum sequi volumus, hoc intellegamus necesse est, etc.,
Cic. Caecin. 17, 49: patrem sequuntur liberi, succeed to the rank or condition of their father, Liv. 4, 4 fin.:quoniam hanc (Caesar) in re publicā viam, quae popularis habetur, secutus est,
Cic. Cat. 4, 5, 9:damnatum poenam sequi oportebat, ut igni cremaretur,
to befall, Caes. B. G. 1, 4:modo ne summa turpitudo sequatur,
should ensue, Cic. Lael. 17, 61:dispares mores disparia studia sequuntur,
id. ib. 20, 74:post illas datas litteras secuta est summa contentio de domo,
id. Att. 4, 2, 2: post gloriam invidiam sequi. Sall. J. 55, 3:an mediocre discrimen opinionis secuturum ex hac re putatis,
Liv. 5, 6, 7. —In partic.1.To follow (as a leader) an authority, a party, an example, a plan, etc.; to follow in the track of; to comply with, accede to, conform to: sequi naturam, optimam bene vivendi ducem, Cic. Lael. 5, 19; cf. id. ib. 12, 42:2.sequamur potissimum Polybium nostrum,
id. Rep. 2, 14, 27:eorum sectam sequuntur multi mortales,
Naev. Bell. Pun. 1, 16; so,sectam,
Cic. Fl. 41, 104; id. Sest. 45, 97; Liv. 8, 19, 10 al. (v. secta):Ti. Gracchus regnum occupare conatus est... hunc post mortem secuti amici, etc.,
Cic. Lael. 12, 41:amicum vel bellum patriae inferentem sequi,
id. ib. 12, 43:auctoritatem et consilium alicujus,
id. Fam. 4, 3, 2; so (with obtemperare voluntati) Caes. B. C. 1, 35:sententiam Scipionis,
id. ib. 1, 2:vos vestrumque factum omnia deinceps municipia sunt secuta,
have followed, imitated, id. ib. 2, 32:haec qui dicunt, quam rationem sequantur, vides,
Cic. Div. 2, 6, 17:novum quoddam et subagreste consilium,
id. Rep. 2, 7, 12; cf. id. ib. 2, 28, 51:Pompeio esse in animo, rei publicae non deesse, si senatus sequatur,
Caes. B. C. 1, 1 fin.:arma victricia,
Verg. A. 3, 54.—Of an auditor, to follow an orator or a speech:quos more prisco apud judicem fabulantes non auditores sequuntur, non populus audit,
Tac. Or. 23: non lingua valet, non corpore notae Sufficiunt vires, nec vox aut verba sequuntur, i. e. attend or obey the will, Verg. A. 12, 912; cf.:si modo verba sequantur,
Ov. M. 1, 647. —Esp. milit. t. t.: signa sequi, to march in rank, Sall. J. 80, 2; Curt. 3, 2, 13.—To follow or pursue an end or object; to strive for, aim at, seek to attain:3.eam (sc. utilitatem),
Cic. Lael. 27, 100:justitiam,
id. Rep. 3, 11, 18:otium ac tranquillitatem vitae,
id. Mur. 27, 55:amoenitatem et salubritatem,
id. Leg. 2, 1, 3:matris commodum,
Ter. Hec. 3, 5, 31:lites,
id. And. 4, 5, 16; id. Ad. 2, 2, 40:gratiam Caesaris,
Caes. B. C. 1, 1:linguam et nomen,
Liv. 31, 7:mercedes,
Hor. S. 1, 6, 87:quae nocuere (opp. fugere),
id. Ep. 1, 8, 11; cf.:nec sequar aut fugiam, quae diligit ipse vel odit,
id. ib. 1, 1, 72:ferro extrema,
Verg. A. 6, 457:fidem,
Vell. 2, 107, 2.—With inf.:plurisque sequor disponere causas,
Lucr. 5, 529.—In discourse, to follow in order or sequence; to come next in order, to succeed:4.sequitur is (rex), qui, etc.,
Cic. Rep. 2, 21, 37:sequitur illa divisio, ut, etc.,
id. Fin. 3, 16, 55:haec sint dicta de aëre. Sequitur terra, cui, etc.,
Plin. 2, 63, 63, § 154:ac de primā quidem parte satis dictum est. Sequitur, ut doceam, etc.,
Cic. N. D. 2, 32, 80 sq. — With inf.:sequitur videre de eo, quod, etc.,
Dig. 45, 1, 91, § 3; 41, 3, 4.—In logical conclusions, to follow, ensue; with subject-clause:5.nec si omne enuntiatum aut verum aut falsum est, sequitur ilico, esse causas immutabiles, etc.,
Cic. Fat. 12, 28; id. Tusc. 5, 8, 21.—With ut:si haec enuntiatio vera non est, sequitur, ut falsa sit,
Cic. Fat. 12, 28; 5, 9; 10, 22; id. Fin. 2, 8, 24; 3, 7, 26:sequitur igitur ut, etc.,
id. Tusc. 5, 18, 53; id. Par. 3, 1, 22:sequitur ergo ut, etc.,
Curt. 7, 1, 40; Quint. 3, 8, 23; 3, 11, 17; 6, 5, 8 al.—To follow or come naturally or easily; to be obtained without effort:tantum hominis valuit exercitatio ut, cum se mente ac voluntate, conjecisset in versum, verba sequerentur,
Cic. de Or. 3, 50, 194 Sorof ad loc.:non quaesitum esse numerum, sed secutum,
id. Or. 49, 165:lingua tacet nec vox tentataque verba sequuntur,
Ov. M. 11, 326; 1, 647; Stat. Th. 11, 602:verbaque provisam rem non invita sequentur,
Hor. A. P. 311:sed non omnia nos ducentes e Graeco sequuntur,
Quint. 2, 14, 1:laus pulcherrima cum sequitur, non cum arcessitur,
id. 10, 2, 27; 8, prooem. § 8;8, 6, 24: sequi gloria, non appeti debet,
Plin. Ep. 1, 8, 14.—Hence, sĕquens, entis, P. a., next, next following in order (cf.: proximus, posterior;not in Cic. or Cæs.): prius illud... hoc sequens,
Quint. 5, 10, 42:reliqua morborum genera sequenti dicemus volumine,
Plin. 29, 6, 39, § 143.—Esp., with designations of time:sequenti tempore,
Nep. Thras. 4, 4; Quint. 1, 5, 52; Sen. Ben. 6, 4, 2; Suet. Tib. 38: sequenti die, Auct. B. Hisp. 28, 1; Suet. Ner. 15; Liv. 23, 36, 7:sequente anno,
id. 3, 31, 2:sequenti nocte,
Suet. Aug. 94; so also Curt. 4, 7, 10; Tac. A. 2, 53; Col. 4, 15, 3; 4, 21, 3; 4, 27, 2; Plin. 11, 37, 73, § 189; 30, 8, 21, § 66; 17, 22. 35, § 178; Hirt. B. G. 8, 50; Plin. Ep. 4, 1, 6; 5, 12, 1; 6, 31, 3:Suilium mox sequens aetas vidit praepotentem,
the next generation, Tac. A. 4, 31 qui praesenti potentiā credunt exstingui [p. 1678] posse etiam sequentis aevi memoriam, Tac. A. 4, 35.—As subst., used by some for epitheton, an epithet, acc. to Quintilian;as, dentes albi, umida vina... o scelus abominandum, etc.,
Quint. 8, 6, 40. -
8 legens
1.lēgo, āvi, ātum (archaic perf. legassit for legaverit, Fragm. XII. Tab. ap. Cic. Inv. 2, 50, 148), 1, v. a. [lex; and therefore qs. lege creare], a publicist's and jurid. t. t.I.A publicist's t. t.A.To send with a commission or charge, to send on an embassy, send as ambassador; to depute, despatch:2.ne hoc quidem senatui relinquebas, ut legati ex ejus ordinis auctoritate legarentur,
Cic. Vatin. 15, 35:hominem honestum ac nobilem legarunt ad Apronium,
id. Verr. 2, 3, 48, § 114: eos privatae rei causa legari, id. Fam. 3, 8, 4:juste pieque legatus venio,
Liv. 1, 32:tres adulescentes in Africam legantur, qui reges adeant, etc.,
Sall. J. 21, 4:quos Athenienses Romam ad senatum legaverant impetratum, etc.,
Gell. 7, 14, 8.—Transf. to the commission itself (ante- and post-class.):b.quae verba legaverint Rhodii ad hostium ducem,
what they told him through their deputies, Gell. 15, 31 in lemm. —Beyond the official sphere:B.quin potius, quod legatum est tibi negotium, Id curas?
committed, intrusted, Plaut. Cas. 1, 12.—To appoint or choose as deputy (as the official assistant, lieutenant, of a general or governor):II.eum (Messium) Caesari legarat Appius,
Cic. Att. 4, 15, 9:ego me a Pompeio legari ita sum passus, ut, etc.,
id. ib. 4, 2, 6:istum legatum iri non arbitror,
id. ib. 10, 1, 4:ne legaretur Gabinius Pompeio expetenti,
id. de Imp. Pomp. 19, 57:Dolabella me sibi legavit,
chose me for his lieutenant, id. Att. 15, 11, 4:Calpurnius parato exercitu legat sibi homines nobiles, etc.,
Sall. J. 28.—A jurid. t. t.: aliquid, to appoint by a last will or testament, to leave or bequeath as a legacy (class.):B.Numitori, qui stirpis maximus erat, regnum vetustum Silviae gentis legat,
Liv. 1, 3: legavit quidam uxori mundum omne penumque, Lucil. ap. Gell. 4, 1, 3:usumfructum omnium bonorum Caesenniae legat,
Cic. Caecin. 4, 11:Fabiae pecunia legata est a viro,
id. Top. 3, 14:cui argentum omne legatum est,
Quint. 5, 10, 62:in argento legato,
id. 7, 2, 11.—Aliquid alicui ab aliquo, to leave one a legacy to be paid by the principal heir:1.uxori testamento legat grandem pecuniam a filio, si qui natus esset: ab secundo herede nihil legat,
Cic. Clu. 12, 33:si paterfamilias uxori ancillarum usum fructum legavit a filio, neque a secundo herede legavit,
id. Top. 4, 21; Quint. 7, 9, 5.—Hence,lēgātus, i, m.A.(Acc. to lego, I. A.) An ambassador, legate, Cic. Vatin. 15, 35:B.legatos mittere,
id. de Imp. Pomp. 12, 35:ad senatum legatos de aliqua re mittere,
id. de Or. 2, 37, 155; cf.:missi magnis de rebus uterque Legati,
Hor. S. 1, 5, 29:legatos mittere ad indicendum bellum,
Liv. 31, 8; Ov. M. 14, 527.—(Acc. to lego, I. B.).a.An official assistant given to a general or the governor of a province, a deputy, lieutenant, lieutenant-general:b.quos legatos tute tibi legasti?
Cic. Pis. 14, 33:qui M. Aemilio legati fuerunt,
id. Clu. 36, 99:Quintus frater meus legatus est Caesaris,
id. Fam. 1, 9, 21; id. Off. 3, 20, 79; cf.:Murena summo imperatori legatus L. Lucullo fuit, qua in legatione duxit exercitum, etc.,
id. Mur. 9, 20; 14, 32:neque se ei legatum defuturum,
id. Phil. 11, 7, 17; Val. Max. 5, 5, 1:hiberna cum legato praefectoque tradidisses,
Cic. Pis. 35, 86:(Calvisius) duos legatos Uticae reliquerat,
id. Phil. 3, 10 fin.:quaestorius,
id. Verr. 2, 1, 21, § 56; Caes. B. G. 2, 5 fin.:L. Caesar, cujus pater Caesaris erat legatus,
id. B. C. 1, 8, 2:magnitudo et splendor legati,
Liv. 38, 58, 9:in magna legatum quaere popina,
Juv. 8, 172.—Under the emperors, a governor sent to a province by the emperor, Tac. A. 12, 40; id. Agr. 33; Suet. Vesp. 4; Spart. Hadr. 3 et saep.; cf. legatio, I. B. 2., and Orell. ad Tac. Agr. 9.—(β).Legati legionum, commanders, Suet. Tib. 19; id. Vesp. 4; cf.:2.Caesar singulis legionibus singulos legatos et quaestorem praefecit,
Caes. B. G. 1, 52; Tac. A. 2, 36; id. H. 1, 7.—Also called;legatus praetorius,
Tac. Agr. 7.—lēgātum, i, n. (acc. to lego, II.), a bequest, legacy:2.legatum est delibatio hereditatis, qua testator ex eo, quod universum heredis foret, alicui quid collatum velit,
Dig. 30, 116:Hortensii legata cognovi,
Cic. Att. 7, 3, 9:reliqua legata varie dedit,
Suet. Aug. 101; id. Tib. 48:legatum peto ex testamento,
Quint. 4, 2, 6:jus capiendi legata alicui adimere,
Suet. Dom. 8:cymbala pulsantis legatum amici,
Juv. 9, 62:legatorum genera sunt quattuor,
Gai. Inst. 2, 192; cf. sqq.lĕgo, lēgi, lectum ( gen. plur. part. legentum, Ov. Tr. 1. 7, 25), 3, v. a. [Gr. legô, logos, logas, etc.; Lat. legumen, di-leg-ens, neg-leg-o, etc.; cf. Germ. lesen], to bring together, to gather, collect.I.Lit.A.In gen.:B.oleam,
Cato, R. R. 144:nuces,
Cic. de Or. 2, 66, 265:herbas collibus,
Ov. M. 14, 347: flores et humi nascentia fraga, [p. 1048] Verg. E. 3, 92; cf.:roscida mala,
id. ib. 8, 38:flores in calathos,
Ov. F. 5, 218:spolia caesorum,
Liv. 5, 39:quos (montanos asparagos),
Juv. 11, 69.—Of the dead who have been burned:ossa,
Ov. H. 10, 150:homini mortuo ossa,
Cic. Leg. 2, 24, 60: ossa filii, Sen. de Ira, 2, 33, 6; cf. Quint. 8, 5, 21; Lact. de Mort. Persec. 21, 11:reliquias legerunt primores equestris ordinis,
Suet. Aug. 100. —Esp.1.To take out, pick out, extract, remove:2.quibusdam et radi ossa et legi... quae sine totius pernicie corporis haerere non poterant,
Sen. Prov. 1, 3, 2:ossa vivis,
id. ad Marc. 22, 3:ossa in capite lecta,
id. Ben. 5, 24, 3:ossa e vulneribus,
Quint. 6, 1, 30.—To pluck, strip, gather fruit from (a tree, etc.):3.oleam qui legerit,
Cato, R. R. 144, 1:ficus non erat apta legi,
Ov. F. 2, 254.—Poet.: legere fila, to wind up:4.extrema Lauso Parcae fila legunt,
i. e. spin the last thread of life, Verg. A. 10, 815; cf.:quae dedit ingrato fila legenda viro,
Ov. F. 3, 462:stamen,
Prop. 4 (5), 4, 40 (42).—Naut. t. t.: vela legere, to draw together, furl:5.omnis navita ponto umida vela legit,
Verg. G. 1, 373:vela legunt socii,
id. A. 3, 532:ipse dabit tenera vela, legetque manu,
Ov. H. 15, 215; Val. Fl. 2, 13:prora funem legit Argus ab alta,
draws in, takes in, id. 1, 312:ancoras classis legit,
is weighing anchor, Sen. Troad. 759.—To take to one's self unjustly, to carry off, steal, purloin, plunder, abstract (not in Cic.): omnia viscatis manibus leget, omnia sumet: crede mihi, auferet omnia, Lucil. ap. Non. 332 and 396, 4:6.majus esse maleficium stuprare ingenuam quam sacrum legere,
Auct. Her. 2, 30 fin.:sacra divum,
Hor. S. 1, 3, 117:soceros legere et gremiis abducere pactas,
Verg. A. 10, 79 Serv. ad loc. (but Forbig. renders legere here as = eligere, sumere; cf. 8. infra).—Of places, to go, pass, or wander through ( poet.):7.nec me studiosius altera saltus Legit,
Ov. M. 5, 579:pars cetera pontum Pone legit,
sails through, Verg. A. 2, 207:vada dura lego,
id. ib. 3, 706:freta,
id. ib. 3, 127:aequora Afra,
Ov. F. 4, 289:Ioniumque rapax Icariumque legit,
id. ib. 4, 566: vestigia alicujus, to follow one's footsteps, to track or pursue him:subsequitur pressoque legit vestigia gressu,
id. M. 3, 17; cf.:et vestigia retro Observata legit,
Verg. A. 9, 392:tortos orbes,
to wander through, id. ib. 12, 481.—To pass or sail by, to skirt, to coast along a shore, land, or place (mostly poet.):8.Inarimen Prochytenque legit,
Ov. M. 14, 89; 15, 705; 709: primi litoris oram, coast along, i. e. not enter into details, Verg. G. 2, 44; id. E. 8, 7:navibus oram Italiae,
Liv. 21, 51 fin.:oram Campaniae,
Suet. Tib. 11; cf.terram,
id. Aug. 16. —Pregn., to choose from a number, to pick out, single out, select, elect (class.):* (β).alia esse oportet forma quem tu pugno legeris,
pick out to fight with, Plaut. Am. 1, 1, 160:judices,
Cic. Phil. 5, 6, 16:omnia, quae leget quaeque reiciet,
id. Fin. 4, 15, 40:scribam,
to elect, appoint, id. Clu. 45, 126:condiciones nubendi,
id. Cael. 15:cives in patres,
Liv. 23, 22:viros ad bella,
Ov. M. 7, 669:geminasque legit de classe biremes,
Verg. A. 8, 79: legit virum vir, each one singles out his man (of the combatants in a battle), id. ib. 11, 632:senatum ad modum pristinum redegit duabus lectionibus: prima ipsorum arbitratu, quo vir virum legit,
Suet. Aug. 35; Tac. H. 1, 18: neque ejus legendam filiam (sc. virginem Vestalem) qui domicilium in Italia non haberet, At. Cap. ap. Gell. 1, 12, 8.—With inf.:II.fidissima custos Lecta sacrum justae veneri occultare pudorem,
Stat. Th. 1, 530.Trop.* A.To catch up, i. e. overhear a conversation:B.nunc huc concedam, ut horum sermonem legam,
Plaut. Ps. 1, 4, 21 (cf. sublegere, id. Mil. 4, 2. 98).—To catch with the eye, to view, observe, behold, survey, see.* 1.In gen.:2.tumulum capit, unde omnes longo ordine posset Adversos legere,
Verg. A. 6, 755 Heyne ad loc.; and cf. Verg. A. 6, 34.—In partic., to read or peruse a writing:b.ut eos libros per te ipse legeres,
Cic. Top. 1:defensionem causae,
id. Verr. 2, 5, 43, § 112:legi apud Clitomachum, A. Albium jocantem dixisse, etc.,
id. Ac. 2, 45, 137:aliquid studiose intenteque,
Plin. Ep. 9, 13, 1:significas legisse te in quadam epistula mea, jussisse Verginium, etc.,
id. ib. 9, 19, 1: philosophorum consultorumque opiniones, Quint. 12, 11, 17:liber tuus et lectus est et legitur a me diligenter,
Cic. Fam. 6, 5, 1:orationem,
Quint. 1, 1, 6:aiunt multum legendum esse non multa,
Plin. Ep. 7, 9, 15.—With a pers. obj.:antiquos et novos,
Quint. 2, 5, 23:antiquos studiosius,
id. 3, 6, 62:poëtas,
id. 1, 4, 4. —In pass.:Horatius fere solus legi dignus,
Quint. 10, 1, 96:si cum judicio legatur Cassius Severus,
id. 10, 1, 116:dumque legar, mecum pariter tua fama legetur,
Ov. Tr. 5, 14, 5:sepulcra legens,
when reading epitaphs, Cic. de Sen. 7, 21:legentium plerisque,
Liv. 1 praef. §4: opus nescio an minimae legentibus futurum voluptati,
to my readers, Quint. 3, 1, 2; cf. id. 9, 4, 2; 2, 5, 3:nec Cynicos nec Stoica dogmata,
Juv. 13, 121.— Absol.:legendi usus,
Lact. 3, 25, 9:memoriam continuus legendi usus instruit,
Macr. S. 1, 5, 1.—In partic.(α).To read out, read aloud, recite (esp. freq. in post-Aug. authors):(β).convocatis auditoribus volumen legere, etc.,
Cic. Brut. 51, 191: codicem pro contione, id. Fragm. ap. Quint. 4, 4, 8:audio me male legere, dumtaxat versus, orationes enim commodius,
Plin. Ep. 9, 34:obturem impune legentibus aures,
Hor. Ep. 2, 2, 105:quem vero arripuit tenet occiditque legendo,
with recitation, id. A. P. 475:quis dabit historico quantum daret acta legenti,
to read him the news, Juv. 7, 104.—To find in an author or a writing:C.ut scriptum legimus,
Cic. Deiot. 7, 19:legi etiam scriptum, esse avem quandam, etc.,
id. N. D. 2. 49 init.:ego vero haec scripta legi,
id. Planc. 39, 94:praeterea scriptum legimus, Gallos in venatibus tinguere sagittas,
Gell. 17, 15, 7. relatum legere, Nep. praef. 1.— Pass.:in aliis codicibus non peccato sed peccatis legitur,
Aug. Cont. Jul. Rel. 1, 22; id. Don. Persev. 6 init. al.—A publicist's t. t.: legere senatum, to read over or call off the names of senators (which was done by the censors;v. lectio, II. A. 2.): censores fideli concordia senatum legerunt,
Liv. 40, 51; 9, 29; 9, 30; 9, 46; 43, 15 al.—Hence, lĕgens, entis, Part. as subst. m., a reader ( poet. and in post-Aug. prose for lector), Ov. Tr. 1, 7, 25.— Plur., Liv. praef. 4; Quint. 3, 1, 2; Plin. 8, 16, 17, § 44; Tac. A. 4, 33.—Also, lectus, a, um, P. a., chosen, picked out, selected; choice, excellent (class.): argenti lectae numeratae minae, good, i. e. of full weight, Plaut. Ps. 4, 7, 50; so,argentum,
Ter. Phorm. 1, 2, 3:ut neque vir melior neque lectior femina in terris sit,
Cic. Inv. 1, 31, 52:lectissimi viri atque ornatissimi,
id. Verr. 2, 1, 6, § 15; cf. id. Div. in Caecil. 9, 29:uxor lectissima,
id. Inv. 1, 31, 52:(verbis) lectis atque illustribus uti,
id. de Or. 3, 37, 150:nihil est aliud... pulcre et oratorie dicere nisi optimis sententiis verbisque lectissimis dicere,
id. Or. 68, 227:juvenum lectissime,
Stat. S. 5, 1, 247; cf.:viginti lectis equitum comitatus,
Verg. A. 9, 48.—Hence, adv.: lectē, choicely, selectly (very rare):ab lego lecte ac lectissime,
Varr. L. L. 6, § 36 Müll.— Comp.:lectius,
Varr. R. R. 1, 54, 2 (al. lecta). -
9 lego
1.lēgo, āvi, ātum (archaic perf. legassit for legaverit, Fragm. XII. Tab. ap. Cic. Inv. 2, 50, 148), 1, v. a. [lex; and therefore qs. lege creare], a publicist's and jurid. t. t.I.A publicist's t. t.A.To send with a commission or charge, to send on an embassy, send as ambassador; to depute, despatch:2.ne hoc quidem senatui relinquebas, ut legati ex ejus ordinis auctoritate legarentur,
Cic. Vatin. 15, 35:hominem honestum ac nobilem legarunt ad Apronium,
id. Verr. 2, 3, 48, § 114: eos privatae rei causa legari, id. Fam. 3, 8, 4:juste pieque legatus venio,
Liv. 1, 32:tres adulescentes in Africam legantur, qui reges adeant, etc.,
Sall. J. 21, 4:quos Athenienses Romam ad senatum legaverant impetratum, etc.,
Gell. 7, 14, 8.—Transf. to the commission itself (ante- and post-class.):b.quae verba legaverint Rhodii ad hostium ducem,
what they told him through their deputies, Gell. 15, 31 in lemm. —Beyond the official sphere:B.quin potius, quod legatum est tibi negotium, Id curas?
committed, intrusted, Plaut. Cas. 1, 12.—To appoint or choose as deputy (as the official assistant, lieutenant, of a general or governor):II.eum (Messium) Caesari legarat Appius,
Cic. Att. 4, 15, 9:ego me a Pompeio legari ita sum passus, ut, etc.,
id. ib. 4, 2, 6:istum legatum iri non arbitror,
id. ib. 10, 1, 4:ne legaretur Gabinius Pompeio expetenti,
id. de Imp. Pomp. 19, 57:Dolabella me sibi legavit,
chose me for his lieutenant, id. Att. 15, 11, 4:Calpurnius parato exercitu legat sibi homines nobiles, etc.,
Sall. J. 28.—A jurid. t. t.: aliquid, to appoint by a last will or testament, to leave or bequeath as a legacy (class.):B.Numitori, qui stirpis maximus erat, regnum vetustum Silviae gentis legat,
Liv. 1, 3: legavit quidam uxori mundum omne penumque, Lucil. ap. Gell. 4, 1, 3:usumfructum omnium bonorum Caesenniae legat,
Cic. Caecin. 4, 11:Fabiae pecunia legata est a viro,
id. Top. 3, 14:cui argentum omne legatum est,
Quint. 5, 10, 62:in argento legato,
id. 7, 2, 11.—Aliquid alicui ab aliquo, to leave one a legacy to be paid by the principal heir:1.uxori testamento legat grandem pecuniam a filio, si qui natus esset: ab secundo herede nihil legat,
Cic. Clu. 12, 33:si paterfamilias uxori ancillarum usum fructum legavit a filio, neque a secundo herede legavit,
id. Top. 4, 21; Quint. 7, 9, 5.—Hence,lēgātus, i, m.A.(Acc. to lego, I. A.) An ambassador, legate, Cic. Vatin. 15, 35:B.legatos mittere,
id. de Imp. Pomp. 12, 35:ad senatum legatos de aliqua re mittere,
id. de Or. 2, 37, 155; cf.:missi magnis de rebus uterque Legati,
Hor. S. 1, 5, 29:legatos mittere ad indicendum bellum,
Liv. 31, 8; Ov. M. 14, 527.—(Acc. to lego, I. B.).a.An official assistant given to a general or the governor of a province, a deputy, lieutenant, lieutenant-general:b.quos legatos tute tibi legasti?
Cic. Pis. 14, 33:qui M. Aemilio legati fuerunt,
id. Clu. 36, 99:Quintus frater meus legatus est Caesaris,
id. Fam. 1, 9, 21; id. Off. 3, 20, 79; cf.:Murena summo imperatori legatus L. Lucullo fuit, qua in legatione duxit exercitum, etc.,
id. Mur. 9, 20; 14, 32:neque se ei legatum defuturum,
id. Phil. 11, 7, 17; Val. Max. 5, 5, 1:hiberna cum legato praefectoque tradidisses,
Cic. Pis. 35, 86:(Calvisius) duos legatos Uticae reliquerat,
id. Phil. 3, 10 fin.:quaestorius,
id. Verr. 2, 1, 21, § 56; Caes. B. G. 2, 5 fin.:L. Caesar, cujus pater Caesaris erat legatus,
id. B. C. 1, 8, 2:magnitudo et splendor legati,
Liv. 38, 58, 9:in magna legatum quaere popina,
Juv. 8, 172.—Under the emperors, a governor sent to a province by the emperor, Tac. A. 12, 40; id. Agr. 33; Suet. Vesp. 4; Spart. Hadr. 3 et saep.; cf. legatio, I. B. 2., and Orell. ad Tac. Agr. 9.—(β).Legati legionum, commanders, Suet. Tib. 19; id. Vesp. 4; cf.:2.Caesar singulis legionibus singulos legatos et quaestorem praefecit,
Caes. B. G. 1, 52; Tac. A. 2, 36; id. H. 1, 7.—Also called;legatus praetorius,
Tac. Agr. 7.—lēgātum, i, n. (acc. to lego, II.), a bequest, legacy:2.legatum est delibatio hereditatis, qua testator ex eo, quod universum heredis foret, alicui quid collatum velit,
Dig. 30, 116:Hortensii legata cognovi,
Cic. Att. 7, 3, 9:reliqua legata varie dedit,
Suet. Aug. 101; id. Tib. 48:legatum peto ex testamento,
Quint. 4, 2, 6:jus capiendi legata alicui adimere,
Suet. Dom. 8:cymbala pulsantis legatum amici,
Juv. 9, 62:legatorum genera sunt quattuor,
Gai. Inst. 2, 192; cf. sqq.lĕgo, lēgi, lectum ( gen. plur. part. legentum, Ov. Tr. 1. 7, 25), 3, v. a. [Gr. legô, logos, logas, etc.; Lat. legumen, di-leg-ens, neg-leg-o, etc.; cf. Germ. lesen], to bring together, to gather, collect.I.Lit.A.In gen.:B.oleam,
Cato, R. R. 144:nuces,
Cic. de Or. 2, 66, 265:herbas collibus,
Ov. M. 14, 347: flores et humi nascentia fraga, [p. 1048] Verg. E. 3, 92; cf.:roscida mala,
id. ib. 8, 38:flores in calathos,
Ov. F. 5, 218:spolia caesorum,
Liv. 5, 39:quos (montanos asparagos),
Juv. 11, 69.—Of the dead who have been burned:ossa,
Ov. H. 10, 150:homini mortuo ossa,
Cic. Leg. 2, 24, 60: ossa filii, Sen. de Ira, 2, 33, 6; cf. Quint. 8, 5, 21; Lact. de Mort. Persec. 21, 11:reliquias legerunt primores equestris ordinis,
Suet. Aug. 100. —Esp.1.To take out, pick out, extract, remove:2.quibusdam et radi ossa et legi... quae sine totius pernicie corporis haerere non poterant,
Sen. Prov. 1, 3, 2:ossa vivis,
id. ad Marc. 22, 3:ossa in capite lecta,
id. Ben. 5, 24, 3:ossa e vulneribus,
Quint. 6, 1, 30.—To pluck, strip, gather fruit from (a tree, etc.):3.oleam qui legerit,
Cato, R. R. 144, 1:ficus non erat apta legi,
Ov. F. 2, 254.—Poet.: legere fila, to wind up:4.extrema Lauso Parcae fila legunt,
i. e. spin the last thread of life, Verg. A. 10, 815; cf.:quae dedit ingrato fila legenda viro,
Ov. F. 3, 462:stamen,
Prop. 4 (5), 4, 40 (42).—Naut. t. t.: vela legere, to draw together, furl:5.omnis navita ponto umida vela legit,
Verg. G. 1, 373:vela legunt socii,
id. A. 3, 532:ipse dabit tenera vela, legetque manu,
Ov. H. 15, 215; Val. Fl. 2, 13:prora funem legit Argus ab alta,
draws in, takes in, id. 1, 312:ancoras classis legit,
is weighing anchor, Sen. Troad. 759.—To take to one's self unjustly, to carry off, steal, purloin, plunder, abstract (not in Cic.): omnia viscatis manibus leget, omnia sumet: crede mihi, auferet omnia, Lucil. ap. Non. 332 and 396, 4:6.majus esse maleficium stuprare ingenuam quam sacrum legere,
Auct. Her. 2, 30 fin.:sacra divum,
Hor. S. 1, 3, 117:soceros legere et gremiis abducere pactas,
Verg. A. 10, 79 Serv. ad loc. (but Forbig. renders legere here as = eligere, sumere; cf. 8. infra).—Of places, to go, pass, or wander through ( poet.):7.nec me studiosius altera saltus Legit,
Ov. M. 5, 579:pars cetera pontum Pone legit,
sails through, Verg. A. 2, 207:vada dura lego,
id. ib. 3, 706:freta,
id. ib. 3, 127:aequora Afra,
Ov. F. 4, 289:Ioniumque rapax Icariumque legit,
id. ib. 4, 566: vestigia alicujus, to follow one's footsteps, to track or pursue him:subsequitur pressoque legit vestigia gressu,
id. M. 3, 17; cf.:et vestigia retro Observata legit,
Verg. A. 9, 392:tortos orbes,
to wander through, id. ib. 12, 481.—To pass or sail by, to skirt, to coast along a shore, land, or place (mostly poet.):8.Inarimen Prochytenque legit,
Ov. M. 14, 89; 15, 705; 709: primi litoris oram, coast along, i. e. not enter into details, Verg. G. 2, 44; id. E. 8, 7:navibus oram Italiae,
Liv. 21, 51 fin.:oram Campaniae,
Suet. Tib. 11; cf.terram,
id. Aug. 16. —Pregn., to choose from a number, to pick out, single out, select, elect (class.):* (β).alia esse oportet forma quem tu pugno legeris,
pick out to fight with, Plaut. Am. 1, 1, 160:judices,
Cic. Phil. 5, 6, 16:omnia, quae leget quaeque reiciet,
id. Fin. 4, 15, 40:scribam,
to elect, appoint, id. Clu. 45, 126:condiciones nubendi,
id. Cael. 15:cives in patres,
Liv. 23, 22:viros ad bella,
Ov. M. 7, 669:geminasque legit de classe biremes,
Verg. A. 8, 79: legit virum vir, each one singles out his man (of the combatants in a battle), id. ib. 11, 632:senatum ad modum pristinum redegit duabus lectionibus: prima ipsorum arbitratu, quo vir virum legit,
Suet. Aug. 35; Tac. H. 1, 18: neque ejus legendam filiam (sc. virginem Vestalem) qui domicilium in Italia non haberet, At. Cap. ap. Gell. 1, 12, 8.—With inf.:II.fidissima custos Lecta sacrum justae veneri occultare pudorem,
Stat. Th. 1, 530.Trop.* A.To catch up, i. e. overhear a conversation:B.nunc huc concedam, ut horum sermonem legam,
Plaut. Ps. 1, 4, 21 (cf. sublegere, id. Mil. 4, 2. 98).—To catch with the eye, to view, observe, behold, survey, see.* 1.In gen.:2.tumulum capit, unde omnes longo ordine posset Adversos legere,
Verg. A. 6, 755 Heyne ad loc.; and cf. Verg. A. 6, 34.—In partic., to read or peruse a writing:b.ut eos libros per te ipse legeres,
Cic. Top. 1:defensionem causae,
id. Verr. 2, 5, 43, § 112:legi apud Clitomachum, A. Albium jocantem dixisse, etc.,
id. Ac. 2, 45, 137:aliquid studiose intenteque,
Plin. Ep. 9, 13, 1:significas legisse te in quadam epistula mea, jussisse Verginium, etc.,
id. ib. 9, 19, 1: philosophorum consultorumque opiniones, Quint. 12, 11, 17:liber tuus et lectus est et legitur a me diligenter,
Cic. Fam. 6, 5, 1:orationem,
Quint. 1, 1, 6:aiunt multum legendum esse non multa,
Plin. Ep. 7, 9, 15.—With a pers. obj.:antiquos et novos,
Quint. 2, 5, 23:antiquos studiosius,
id. 3, 6, 62:poëtas,
id. 1, 4, 4. —In pass.:Horatius fere solus legi dignus,
Quint. 10, 1, 96:si cum judicio legatur Cassius Severus,
id. 10, 1, 116:dumque legar, mecum pariter tua fama legetur,
Ov. Tr. 5, 14, 5:sepulcra legens,
when reading epitaphs, Cic. de Sen. 7, 21:legentium plerisque,
Liv. 1 praef. §4: opus nescio an minimae legentibus futurum voluptati,
to my readers, Quint. 3, 1, 2; cf. id. 9, 4, 2; 2, 5, 3:nec Cynicos nec Stoica dogmata,
Juv. 13, 121.— Absol.:legendi usus,
Lact. 3, 25, 9:memoriam continuus legendi usus instruit,
Macr. S. 1, 5, 1.—In partic.(α).To read out, read aloud, recite (esp. freq. in post-Aug. authors):(β).convocatis auditoribus volumen legere, etc.,
Cic. Brut. 51, 191: codicem pro contione, id. Fragm. ap. Quint. 4, 4, 8:audio me male legere, dumtaxat versus, orationes enim commodius,
Plin. Ep. 9, 34:obturem impune legentibus aures,
Hor. Ep. 2, 2, 105:quem vero arripuit tenet occiditque legendo,
with recitation, id. A. P. 475:quis dabit historico quantum daret acta legenti,
to read him the news, Juv. 7, 104.—To find in an author or a writing:C.ut scriptum legimus,
Cic. Deiot. 7, 19:legi etiam scriptum, esse avem quandam, etc.,
id. N. D. 2. 49 init.:ego vero haec scripta legi,
id. Planc. 39, 94:praeterea scriptum legimus, Gallos in venatibus tinguere sagittas,
Gell. 17, 15, 7. relatum legere, Nep. praef. 1.— Pass.:in aliis codicibus non peccato sed peccatis legitur,
Aug. Cont. Jul. Rel. 1, 22; id. Don. Persev. 6 init. al.—A publicist's t. t.: legere senatum, to read over or call off the names of senators (which was done by the censors;v. lectio, II. A. 2.): censores fideli concordia senatum legerunt,
Liv. 40, 51; 9, 29; 9, 30; 9, 46; 43, 15 al.—Hence, lĕgens, entis, Part. as subst. m., a reader ( poet. and in post-Aug. prose for lector), Ov. Tr. 1, 7, 25.— Plur., Liv. praef. 4; Quint. 3, 1, 2; Plin. 8, 16, 17, § 44; Tac. A. 4, 33.—Also, lectus, a, um, P. a., chosen, picked out, selected; choice, excellent (class.): argenti lectae numeratae minae, good, i. e. of full weight, Plaut. Ps. 4, 7, 50; so,argentum,
Ter. Phorm. 1, 2, 3:ut neque vir melior neque lectior femina in terris sit,
Cic. Inv. 1, 31, 52:lectissimi viri atque ornatissimi,
id. Verr. 2, 1, 6, § 15; cf. id. Div. in Caecil. 9, 29:uxor lectissima,
id. Inv. 1, 31, 52:(verbis) lectis atque illustribus uti,
id. de Or. 3, 37, 150:nihil est aliud... pulcre et oratorie dicere nisi optimis sententiis verbisque lectissimis dicere,
id. Or. 68, 227:juvenum lectissime,
Stat. S. 5, 1, 247; cf.:viginti lectis equitum comitatus,
Verg. A. 9, 48.—Hence, adv.: lectē, choicely, selectly (very rare):ab lego lecte ac lectissime,
Varr. L. L. 6, § 36 Müll.— Comp.:lectius,
Varr. R. R. 1, 54, 2 (al. lecta). -
10 legō
legō lēgī, lēctus, ere [1 LEG-], to bring together, gather, collect: herbas collibus, O.: mala, nuces, V.: spolia caesorum, L.: quos (asparagos), Iu.: homini mortuo ossa: ficus apta legi, to be plucked, O.: Parcae fila legunt, i. e. spin out, V.: Ore legam (extremum halitum), receive the last breath, i. e. give a parting kiss, V.: Umida vela, to furl, V.: tenerā vela manu, O.— To take, carry off, steal: sacra divum, H.— To go over, traverse, pass, wander through: saltūs, O.: pontum Pone legit, sails through, V.: Aequora Afra, O.: presso vestigia gressu, track, O.: tortos orbīs, wander through, V.— To sail by, skirt, coast along: Inarimen Prochytenque, O.: navibus oram Italiae, L.; cf. primi litoris oram, i. e. of my theme, V.— To choose, pick out, single out, select, elect, appoint: iudices: condiciones: civīs in patres, L.: viros ad bella, O.: geminas de classe biremīs, V.: legit virum vir, man singles out man (in battle), V.: omnīs longo ordine Adversos legere, pass in review, V.—Esp., of the censors: in senatu legendo, making up the roll of the senate.—Fig., to read, peruse, scan: legi ipse animoque notavi, O.: libros: acta maiorum, S.: liber tuus et lectus est et legitur a me diligenter: Ore legar populi, O.: sepulcra, epitaphs: ut scriptum legimus, find written: relatum legere, quis docuerit, etc., N.: nec Cynicos nec Stoica dogmata, Iu.— To read out, read aloud, recite: convocatis auditoribus volumen: Obturem impune legentibus aurīs, H.: alqm occidit legendo, with recitation, H.: acta, the news of the day, Iu.* * *Ilegare, legavi, legatus Vbequeath, will; entrust, send as an envoy, choose as a deputyIIlegere, legi, lectus Vread; gather, collect (cremated bones); furl (sail), weigh (anchor); pick out -
11 spatium
spatium ī, n [SPA-], a space, room, extent: Trīs pateat caeli spatium non amplius ulnas, V.: spatiis locorum animadversis, Cs.: quod spatium non esset agitandi, N.: spatio distante, O.— A space, distance, interval: magno spatio paucis diebus confecto, Cs.: viae, length, O.: tantum erat relictum spati, ut, etc., Cs.: tormentorum usum spatio propinquitatis interire, Cs.: medium caeli, H.: spatium discrimina fallit, the distance, O.— Size, bulk, extent: spatium victi hostis (serpentis), O.: Dat spatium collo, O.: admirabile rhombi, very large, Iu.: trahit (aurīs) in spatium, i. e. lengthens out, O.— A walking, walk, promenade, turn, course: duobus spatiis tribusve factis: septem spatiis circo meruere coronam, O.— A space for recreation, walk, promenade, public place, square: urbs distincta spatiis communibus: spatia silvestria: Academiae nobilitata spatia: locus planis Porrectus spatiis, in levels, H.: Curvatis fertur spatiis, V.— A prescribed path, race-course, track: quasi decurso spatio ad carceres a calce revocari: amat spatiis obstantia rumpere claustra, H.: Addunt in spatia, V.: tritum, O.: Phocus in interius spatium Cecropidas ducit, the interior, O. —Fig., a path, course, race, track: eadem: Prope iam excurso spatio, T.: Te mea quem spatiis propioribus aetas Insequitur, V.: in spatio Q. Hortensium ipsius vestigiis persecuti: vitae, O.— A portion of time, space, interval, period: spatia omnis temporis non numero dierum sed noctium finiunt, Cs.: spatium praeteriti temporis: diei, the length, Cs.: dierum triginta: spatio brevi, H.: me ex constituto spatio defensionis in semihorae curriculum coëgisti: trochaeus, qui est eodem spatio quo choreus, i. e. of the same metrical length: spatia annorum, Pr.: spatio pugnae defatigati, Cs.— Space, time, leisure, opportunity: neque, ut celari posset, tempus spatium ullum dabat, T.: irae suae spatium et consilio tempus dare, L.: Ne properes, oro; spatium pro munere posco, O.: cum erit spatium, praestabo, etc.: illi spatium ad sese conligendum dedisse: sex dics ad eam rem conficien<*> dam spati postulant, Cs.: Ut ne esset spatium cogitandi, T.: pila coniciendi, Cs.: Spatium adparandis nuptiis dabitur, T.* * *space; area/expanse, room (for); intervening space, gap/interval; length/width; race course, lap, circuit; closed way/walk, turn; track (planet); act of play; interval, time, extent, period, term; duration; distance; area; size; bulk -
12 spatium
spătĭum, ii, n. [root spa-, to draw; Gr. spaô; span-, to stretch; Gr. spanis, want; cf.: penomai, penês; Germ. spannen; Dor. spadion (=stadion), race-course; cf. Lat. penuria], room, a space (very freq. and class.).I.Lit.A.In gen.: est natura loci spatiumque profundi, Quod neque percurrere flumina possint, Nec, etc.... Usque adeo passim patet ingens copia rebus;B.Finibus exemptis,
Lucr. 1, 1002; 5, 370; 1, 389:locus ac spatium, quod inane vocamus,
id. 1, 426; cf. id. 1, 523:per totum caeli spatium diffundere sese (solis lux),
id. 4, 202; cf.:tres pateat caeli spatium non amplius ulnas,
Verg. E. 3, 105:flumen Dubis paene totum oppidum cingit: reliquum spatium, quā flumen intermittit, mons continet,
Caes. B. G. 1, 38:temporibus rerum et spatiis locorum animadversis,
id. B. C. 3, 61 fin.:quod spatium non esset agitandi,
Nep. Eum. 5, 4:spatium loci,
Quint. 8, 3, 84:spatio distante,
Ov. M. 11, 715.—In partic.1.A (limited) space, distance, interval (syn. intervallum):b.siderum genus spatiis immutabilibus ab ortu ad occasum commeans,
Cic. N. D. 2, 19, 49:magno spatio paucis diebus confecto,
Caes. B. G. 3, 29:itineris spatium,
id. B. C. 1, 24 fin.:viae spatium,
the distance, length, Ov. M. 8, 794:trabes paribus intermissae spatiis (shortly before: paribus intervallis),
Caes. B. G. 7, 23; cf.:alios ineunt cursus aliosque recursus Adversi spatiis,
Verg. A. 5, 584 Coningt. ad loc.:hic locus aequo fere spatio ab castris utrisque aberat,
Caes. B. G. 1, 43:inter duas acies tantum erat relictum spatii, ut, etc.,
id. B. C. 3, 92:cum Viridorix contra eum duum milium spatio consedisset,
id. B. G. 3, 17:magnum spatium abesse,
id. ib. 2, 17:quo tanta machinatio ab tanto spatio institueretur?
id. ib. 2, 30:tormentorum usum spatio propinquitatis interire,
id. B. C. 2, 16 fin.:jamque tenebat Nox medium caeli spatium,
Hor. S. 2, 6, 101:illi medio in spatio chorus Occurrit,
Verg. A. 10, 219:dimidium fere spatium confecerat, cum, etc.,
Nep. Eum. 9, 1:spatium discrimina fallit,
the distance, Ov. M. 8, 577.—Size, bulk, extent:2.dum spatium victi considerat hostis (serpentis),
Ov. M. 3, 95:elephantis,
Luc. 9, 732:oris Et colli, ov. M. 2, 672: dat spatium collo,
id. ib. 3, 195:breve lateris,
Juv. 6, 503; cf.:quod sit homini spatium a vestigio ad verticem,
Plin. 7, 17, 17, § 77:spatia montis,
id. 35, 1, 1, § 2:spatium admirabile rhombi,
very large, Juv. 4, 39:vasti corporis,
Sen. Hippol. 806:plantae Herculis,
Gell. 1, 1, 2: trahit aures in spatium, in length, i. e. lengthens them out, Ov. M. 11, 176; so,in spatium,
id. ib. 2, 197; 7, 783; Sil. 13, 562.—An open space for walking, racing, etc., in.a.A walk, promenade; a public place or square, etc. (cf. ambulatio):b.urbs delubris distincta spatiisque communibus,
Cic. Rep. 1, 26, 41:templaque et innumeris spatia interstincta columnis,
i. e. colonnades, porticos, Stat. S. 3, 5, 90:quin igitur ad illa spatia nostra sedesque pergimus, ubi cum satis erit deambulatum, requiescemus,
Cic. Leg. 1, 4, 14:spatia silvestria,
id. ib. 1, 5, 15:orator ex Academiae spatiis,
id. Or. 3, 12 (quoted by Quint. 12, 2, 23, and by Tac. Or. 32):Academiae non sine causā nobilitata spatia,
Cic. Fin. 5, 1, 1: locus planis Porrectus spatiis, in level spaces, i. e. plains, Hor. Ep. 1, 7, 42:ille actus habenā Curvatis fertur spatiis,
Verg. A. 7, 381.—A race-course, track:c.sicut fortis equus, spatio qui saepe supremo Vicit Olympia,
Enn. Ann. 18, 22:nec vero velim quasi decurso spatio a calce ad carceres revocari,
Cic. Sen. 23, 83:amat spatiis obstantia rumpere claustra,
Hor. Ep. 1, 14, 9:cum carceribus sese effudere quadrigae, Addunt in spatia,
Verg. G. 1, 513 Forbig. ad loc.:hic ad Elei metas et maxuma campi Sudabit spatia,
id. ib. 3, 202: signoque repente Corripiunt spatia [p. 1736] audito, id. A. 5, 316:tritumque relinquunt Quadrijugi spatium,
Ov. M. 2, 168; cf.:equi Pulsabant pedibus spatium declivis Olympi,
id. ib. 6, 487:abstulere me velut de spatio Graeciae res immixtae Romanis,
Liv. 35, 40, 1:nobilis equos cursus et spatia probant,
Tac. Or. 39.—Poet., in gen., room or space in a building:3.Phocus in interius spatium pulchrosque recessus Cecropidas ducit,
the inner space, the interior, Ov. M. 7, 670.—Transf., the action of walking, a walk, promenade; a turn, course:II.cum in ambulationem ventum esset, Scaevolam, duobus spatiis tribusve factis, dixisse, etc.,
Cic. de Or. 1, 7, 28; cf. id. Rep. 1, 12, 18; Suet. Aug. 83:si interdum ad forum deducimur, si uno basilicae spatio honestamur,
Cic. Mur. 34, 70:septem spatiis circo meruere coronam,
Ov. Hal. 68:(agitatores) septimo spatio palmae appropinquant,
Sen. Ep. 30, 13.—Trop.A.Of time.1.In gen., a space of time, interval, period:2.spatia omnis temporis non numero dierum sed noctium finiunt,
Caes. B. G. 6, 18:spatium praeteriti temporis,
Cic. Arch. 1, 1:quantum fuit diei spatium,
as the portion of the day allowed, Caes. B. G. 2, 11 fin.:annuum spatium,
id. B. C. 3, 3:annuum, menstruum, diurnum, nocturnum,
Cic. Inv. 1, 26, 39:dierum triginta,
id. Verr. 2, 2, 39, § 96:parvo dilexit spatio Minoida Theseus,
Prop. 2, 24, 43 (3, 19, 27):spatio brevi,
Hor. C. 1, 11, 6:in brevi spatio mutantur secla animantum,
Lucr. 2, 77; so,in brevi spatio,
Ter. Heaut. 5, 2, 2:aliquid longo spatio tenere,
Cic. Off. 2, 23, 81:me ex comparato et constituto spatio defensionis in semihorae curriculum coëgisti,
id. Rab. Perd. 2, 6:hoc interim spatio conclave illud concidisse,
id. de Or. 2, 86, 353:spatia annorum,
Prop. 3 (4), 21, 31:spatium juventae Transire,
Ov. M. 15, 225:illa dies... incerti spatium mihi finiat aevi,
id. ib. 15, 874:post sexagesimum vitae spatium,
i. e. after the sixtieth year, Plin. 7, 50, 51, § 170.—In partic.a.Of a portion of time in which to do any thing, space, time, leisure, opportunity:b.neque, ut celari posset, tempus spatium ullum dabat,
Ter. Hec. 3, 3, 14:nisi tempus et spatium datum sit,
Cic. Quint. 1, 4:irae suae spatium et consilio tempus dare,
Liv. 8, 32:ubicumque datum erat spatium solitudinis,
Ter. Hec. 1, 2, 55:quantum spatii nobis datur,
Cic. de Or. 1, 59, 252:tempus inane peto, requiem spatiumque furori,
Verg. A. 4, 433: ne properes, oro;spatium pro munere posco,
Ov. R. Am. 277:proin quicquid est, da tempus ac spatium tibi. Quod ratio non quit, saepe sanavit mora,
Sen. Agam. 2, 129.—Esp.: spatium (aliquid, nihil spatii, etc.) alicui faciendi or ad faciendum aliquid, time to do a thing:breve spatium'st perferundi quae minitas mihi,
Plaut. Capt. 3, 5, 85:ut Ne esset spatium cogitandi ad disturbandas nuptias,
Ter. And. 1, 2, 11:quam longum spatium amandi amicam tibi dedi!
id. Hec. 4, 4, 62:dare alicui spatium ad se colligendum,
Cic. Caecin. 2, 6:ad scribendum,
id. Fam. 15, 17, 1:pila in hostes coniciendi,
Caes. B. G. 1, 52; 4, 13; Ov. M. 10, 163:nec fuit spatium ad contrahenda castra,
Caes. B. G. 7, 40:cum erit spatium, utrumque praestabo,
Cic. Att. 5, 14, 1:si spatium ad dicendum habuissemus,
id. Verr. 1, 18, 56:spatium sumamus ad cogitandum,
id. Fin. 4, 1, 1; id. de Or. 1, 33, 150:sex dies ad eam rem conficiendam spatii postulant,
Caes. B. C. 1, 3 fin.:vix explicandi ordines spatium Etruscis fuit,
Liv. 2, 46, 3:spatium Vitellianis datum refugiendi,
Tac. H. 2, 25.—Rarely with dat.:spatium quidem tandem adparandis nuptiis, vocandi, sacruficandi dabitur paululum,
Ter. Phorm. 4, 4, 20.—A year of life:c.quosdam (morbos) post sexagesimum vitae spatium non accidere,
Plin. 7, 50, 51, § 170. —Metrical time, measure, quantity:B.trochaeus, qui est eodem spatio quo choreus,
Cic. Or. 57, 193; cf. Quint. 1, 5, 18:neu sermo subsultet imparibus spatiis ac sonis, miscens longa brevibus, etc.,
id. 11, 3, 43; cf. id. 11, 3, 40; 11, 3, 17 al.—(Acc. to I. B.) A path, course, race, track:ut eadem spatia quinque stellae dispari motu cursuque conficiant,
Cic. de Or. 3, 45, 178:quid mihi opu'st, decurso aetatis spatio, cum meis gerere bellum?
Plaut. Stich. 1, 2, 14:prope jam excurso spatio,
Ter. Ad. 5, 4, 6:te vero, mea quem spatiis propioribus aetas Insequitur,
Verg. A. 9, 275: deflexit jam aliquantulum de spatio curriculoque consuetudo majorum, Cic. Lael. 12, 40; cf.:quemadmodum simus in spatio Q. Hortensium ipsius vestigiis persecuti,
id. Brut. 90, 307:currenti spatium praemonstra,
Lucr. 6, 93:pede inoffenso spatium decurrere vitae,
Ov. Tr. 3, 4, 33; Sen. Troad. 398. -
13 tractus
1.tractus, a, um, Part. and P. a. of traho.2. I.Lit. (mostly poet.):2.tractu gementem Ferre rotam,
Verg. G. 3, 183:tractu taurea terga domant,
Val. Fl. 6, 359:modicus tractus (al. tractatus),
Plin. 9, 46, 70, § 153:aut si qua incerto fallet te littera tractu,
stroke, Prop. 4 (5), 3, 5:continuus subitarum tractus aquarum,
i. e. a drinking, Luc. 4, 368; cf.:aëra pestiferum tractu,
i.e. a drawing in, inhalation, id. 7, 412:repetitaque longo Vellera mollibat nebulis aequantia tractu,
Ov. M. 6, 21: harenam fluctus trahunt... Syrtes ab tractu nominatae, i. e. from Gr. surô, = traho;because of this drawing,
Sall. J. 78, 3:(risus) interdum quodam etiam corporis tractu lacessitur,
i. e. movement, Quint. 6, 3, 7.—Of a serpent, a drawing itself along, a creeping, crawling:squameus in spiram tractu se colligit anguis,
Verg. G. 2, 154; Ov. M. 15, 725; Claud. B. Get. 22; id. II. Cons. Stil. 172.—Concr., a train, track, course:B.nonne vides longos flammarum ducere tractus,
long trains, Lucr. 2, 207: flammarum, Verg. G. 1, 367; Luc. 2, 270: (Phaëthon) longo per aëra tractu Fertur, in a long train (of fire), Ov. M. 2, 320:longo per multa volumina tractu Aestuat unda minax,
Luc. 5, 565; so of the course of the moon, Cic. Div. 2, 46, 97;of the Nile,
Luc. 10, 257:(Cydnus) leni tractu e fontibus labens puro solo excipitur,
Curt. 3, 4, 8:aquarum,
id. 5, 3, 2:ut arborum tractu equitatus hostium impediretur,
Nep. Milt. 5, 3;of the wind,
Val. Fl. 1, 614; cf. Manil. 1, 532; 3, 366. —Transf., a space drawn out, i. e. a stretch, extent, tract of a thing (class.):2.castrorum,
Liv. 3, 28, 1:cujus (urbis) is est tractus ductusque muri, ut, etc.,
Cic. Rep. 2, 6, 11 Moser N. cr.:cum mediae jaceant immensis tractibus Alpes,
Luc. 2, 630; and Claud. Rapt. Pros. 3, 9. —Concr., of places, a territory, district, region, tract of land (class.;II.syn.: regio, plaga): oppidi,
Caes. B. C. 3, 112:corruptus caeli tractus,
Verg. A. 3, 138 Serv.:tractus ille celeberrimus Venafranus,
Cic. Planc. 9, 22:tractus uter plures lepores, uter educet apros,
Hor. Ep. 1, 15, 22:tractu surgens oleaster eodem,
Verg. G. 2, 182:genera (vitium) separari ac singulis conseri tractibus, utilissimum,
Plin. 17, 22, 35, § 187; Flor. 1, 15, 2.—Trop.A.In gen., course, progress, movement:2.tractus orationis lenis et aequabilis,
course, movement, current, Cic. de Or. 2, 13, 54; cf.:in omni corpore, totoque, ut ita dixerim, tractu (orationis),
Quint. 9, 4, 61:cetera continuo magis orationis tractu decurrunt,
id. 5, 8, 2.—Of time, space, lapse, period:B.quod neque clara suo percurrere fulmina cursu Perpetuo possint aevi labentia tractu,
Lucr. 1, 1004; 5, 1216:eodem tractu temporum nituerunt oratores, etc.,
Vell. 2, 9, 1:aetatis,
Val. Max. 8, 13, ext. 2:hoc legatum Cum voluerit, tractum habet, quamdiu vivat is, a quo, etc.,
duration, period, Dig. 32, 1, 11. —In partic., a drawing out, protracting, lengthening, protraction, extension, length:2.quanta haesitatio tractusque verborum!
drawling, Cic. de Or. 2, 50, 202:pares elocutionum,
Quint. 4, 2, 118:illa (historia) tractu et suavitate atque etiam dulcedine placet,
extent, copiousness, Plin. Ep. 5, 8, 10.—Of time:3.durante tractu et lentitudine mortis,
Tac. A. 15, 64:belli,
id. ib. 15, 10.—In gram.:in tractu et declinatione talia sunt, qualia apud Ciceronem beatitas et beatitudo,
a lengthening in derivation, Quint. 8, 3, 32 Spald. -
14 agō
agō ēgī, āctus (old inf pass. agier), ere [1 AG-], to put in motion, move, lead, drive, tend, conduct: bos Romam acta, L.: capellas, V.: pecus visere montīs, H.: ante se Thyum, N.: in exsilium, L.: Iris nubibus acta, borne on, V.: alqm in crucem, to crucify: Illum aget Fama, will carry, H.: quo hinc te agis? whither are you going? T.: se primus agebat, strode in front, V.: capellas potum, V.—Prov.: agas asellum, i. e. if you can't afford an ox, drive an ass. — Pass., to go, march: quo multitudo agebatur, L.: citius agi vellet agmen, march on quicker, L.: raptim agmine acto, L.— Esp., to drive away, carry off, steal, rob, plunder: pecoris praedas, S.; freq. with ferre, to rob, plunder: ferre agere plebem plebisque res, L.: res sociorum ferri agique vidit, L.—To chase, pursue, hunt: apros, V.: cervum, V. — Fig.: dum haec crimina agam ostiatim, track out from house to house: ceteros ruerem, agerem, T.: palantīs Troas, V.—To move, press, push forward, advance, bring up: multa undique portari atque agi, Cs.: vineis ad oppidum actis, pushed forward, Cs.: moles, Cu.: cloaca maxima sub terram agenda, to be carried under ground, L.: cuniculos ad aerarium, drive: per glaebas radicibus actis, O.: pluma in cutem radices egerit, struck deep root, O.: vera gloria radices agit: tellus Fissa agit rimas, opens in fissures, O.: in litus navīs, beached, L.: navem, to steer, H.: currūs, to drive, O.: per agmen limitem ferro, V.: vias, make way, V.: (sol) amicum Tempus agens, bringing the welcome hour (of sunset), H.—To throw out, stir up: spumas ore, V.: spumas in ore: se laetus ad auras Palmes agit, shoots up into the air, V.—Animam agere, to expire: nam et agere animam et efflare dicimus; cf. et gestum et animam ageres, i. e. exert yourself in gesturing and risk your life. — Fig., to lead, direct, guide: (poëmata), animum auditoris, H.— To move, impel, excite, urge, prompt, induce, rouse, drive: quae te Mens agit in facinus? O.: ad illa te, H.: eum praecipitem: viros spe praedae diversos agit, leads astray, S.: bonitas, quae nullis casibus agitur, N.: quemcunque inscitia veri Caecum agit, blinds, H.: quibus actus fatis, V.: seu te discus agit, occupies, H.: nos exquirere terras, V.: desertas quaerere terras agimur, V. — To pursue for harm, persecute, disturb, vex, attack, assail: reginam stimulis, V.: agentia verba Lycamben, H.: diris agam vos, H.: quam deus ultor agebat, O.—To pursue, carry on, think, reflect, deliberate, treat, represent, exhibit, exercise, practise, act, perform, deliver, pronounce: nihil, to be idle: omnia per nos, in person: agendi tempus, a time for action: industria in agendo: apud primos agebat, fought in the van, S.: quae continua bella agimus, are busy with, L.: (pes) natus rebus agendis, the metre appropriate to dramatic action, H.: Quid nunc agimus? what shall we do now? T.: quid agam, habeo, i. e. I know what to do, T.: quid agitur? how are you? T.: quid agis, dulcissime rerum? i. e. how are you? H.: vereor, quid agat Ino, what is to become of: quid agis? what do you mean? nihil agis, it is of no use, T.: nihil agis, dolor, quamvis, etc.: cupis abire, sed nihil agis, usque tenebo, you cannot succeed, H.: ubi blanditiis agitur nihil, O.—Esp., hoc or id agere, to give attention to, mind, heed: hocine agis, an non? are you attending? T.: id quod et agunt et moliuntur, their purpose and aim: qui id egerunt, ut gentem conlocarent, etc., aimed at this: sin autem id actum est, ut, etc., if it was their aim: summā vi agendum esse, ut, etc., L.: certiorem eum fecit, id agi, ut pons dissolveretur, it was planned, N.: Hoc age, ne, etc., take care, H.: alias res agis, you are not listening, T.: aliud agens ac nihil eius modi cogitans, bent on other plans: animadverti eum alias res agere, paid no attention: vides, quam alias res agamus, are otherwise occupied: populum aliud nunc agere, i. e. are indifferent.—To perform, do, transact: ne quid negligenter: suum negotium, attend to his own business: neque satis constabat, quid agerent, what they were at, Cs.: agentibus divina humanaque consulibus, busy with auspices and affairs, L.: per litteras agere, quae cogitas, carry on, N.: (bellum) cum feminis, Cu.: conventum, to hold an assize: ad conventūs agendos, to preside at, Cs.: census actus eo anno, taken, L.— Of public transactions, to manage, transact, do, discuss, speak, deliberate: quae (res) inter eos agi coeptae, negotiations begun, Cs.: de condicionibus pacis, treat, L.: quorum de poenā agebatur, L.— Hence, agere cum populo, of magistrates, to address the people on a law or measure (cf. agere ad populum, to propose, bring before the people): cum populo de re p.—Of a speaker or writer, to treat, discuss, narrate: id quod agas, your subject: bella per quartum iam volumen, L.: haec dum agit, during this speech, H.—In law, to plead, prosecute, advocate: lege agito, go to law, T.: causam apud iudices: aliter causam agi, to be argued on other grounds: cum de bonis et de caede agatur, in a cause relating to, etc.: tamquam ex syngraphā agere cum populo, to litigate: ex sponso egit: agere lege in hereditatem, sue for: crimen, to press an accusation: partis lenitatis et misericordiae, to plead the cause of mercy: ii per quos agitur, the counsel: causas, i. e. to practise law: me agente, while I am counsel: ii apud quos agitur, the judges; hence, of a judge: rem agere, to hear: reos, to prosecute, L.: alqm furti, to accuse of theft. —Pass., to be in suit, be in question, be at stake: non capitis eius res agitur, sed pecuniae, T.: aguntur iniuriae sociorum, agitur vis legum.—To represent, act, perform, of an orator: cum dignitate.—Of an actor: fabulam, T.: partīs, to assume a part, T.: Ballionem, the character of: gestum agere in scena, appear as actors: canticum, L. — Fig.: lenem mitemque senatorem, act the part of, L.: noluit hodie agere Roscius: cum egerunt, when they have finished acting: triumphum, to triumph, O.: de classe populi R. triumphum, over, etc.: ex Volscis et ex Etruriā, over, etc., L.: noctu vigilias, keep watch: alta silentia, to be buried in silence, O.: arbitria victoriae, to exercise a conqueror's prerogative, Cu.: paenitentiam, to repent, Cu.: oblivia, to forget, O.: gratias (poet. grates) agere, to give thanks, thank: maximas tibi gratias: alcui gratias quod fecisset, etc., Cs.: grates parenti, O. — Of time, to spend, pass, use, live through: cum dis aevom: securum aevom, H.: dies festos, celebrate: ruri vitam, L.: otia, V.: quartum annum ago et octogesimum, in my eightyfourth year: ver magnus agebat orbis, was experiencing, V.— Pass: mensis agitur hic septimus, postquam, etc., going on seven months since, T.: bene acta vita, well spent: tunc principium anni agebatur, L.: melior pars acta (est) diei, is past, V. — Absol, to live, pass time, be: civitas laeta agere, rejoiced, S.—Meton., to treat, deal, confer, talk with: quae (patria) tecum sic agit, pleads: haec inter se dubiis de rebus, V.: Callias quidam egit cum Cimone, ut, etc., tried to persuade C., N.: agere varie, rogando alternis suadendoque coepit, L.—With bene, praeclare, male, etc., to deal well or ill with, treat or use well or ill: praeclare cum eis: facile est bene agere cum eis.— Pass impers., to go well or ill with one, be well or badly off: intelleget secum esse actum pessime: in quibus praeclare agitur, si, etc., who are well off, if, etc.—Poet.: Tros Tyriusque mihi nullo discrimine agetur, will be treated, V.— Pass, to be at stake, be at hazard, be concerned, be in peril: quasi mea res minor agatur quam tua, T.: in quibus eorum caput agatur: ibi rem frumentariam agi cernentes, L.: si sua res ageretur, if his interests were involved: agitur pars tertia mundi, is at risk, O.: non agitur de vectigalibus, S.—Praegn., to finish, complete, only pass: actā re ad fidem pronius est, after it is done, L.: iucundi acti labores, past: ad impediendam rem actam, an accomplished fact, L.— Prov.: actum, aiunt, ne agas, i. e. don't waste your efforts, T.: acta agimus: Actum est, it is all over, all is lost, T.: iam de Servio actum rati, L.: acta haec res est, is lost, T.: tantā mobilitate sese Numidae agunt, behave, S.: ferocius agunt equites, L.: quod nullo studio agebant, because they were careless, Cs.: cum simulatione agi timoris iubet, Cs.—Imper. as interj, come now, well, up: age, da veniam filio, T.: en age, rumpe moras, V.: agite dum, L.: age porro, tu, cur, etc.? age vero, considerate, etc.: age, age, iam ducat: dabo, good, T.: age, sit ita factum.* * *agere, egi, actus Vdrive, urge, conduct; spend (time w/cum); thank (w/gratias); deliver (speech) -
15 sector
1. I.Lit.:II.zonarius,
a cutpurse, Plaut. Trin. 4, 2, 20:collorum,
a cutthroat, Cic. Rosc. Am. 29, 80 (v. II.); so id. ib. 31 fin.:feni,
a haycutter, mower, Col. 11, 1, 12.—Publicists' t. t., a bidder, purchaser at a public sale of goods captured or confiscated by the State (cf. quadruplator):* B.sectores vocantur qui publica bona mercantur,
Dig. 4, 146:cum de bonis et de caede agatur, testimonium dicturus est is, qui et sector est et sicarius: hoc est, qui et illorum ipsorum bonorum, de quibus agitur, emptor atque possessor est et eum hominem occidendum curavit, de cujus morte quaeritur,
Cic. Rosc. Am. 36, 103:sector sis,
id. Phil. 2, 26, 65:Pompeii (sc. bonorum),
id. ib. 13, 14, 30; Crassus ap. Cic. Fam. 15, 19, 3:ubique hasta et sector,
Tac. H. 1, 20:hastae subjecit tabernas, nec sector inventus est,
Flor. 2, 6, 48; Pacat. Pan. Theod. 25, 28; Claud. IV. Cons. Hon. 496; cf. Ps.-Ascon. ap. Cic. Verr. 2, 1, 20, § 52, p. 172, and 2, 1, 23, §61, p. 177 Orell.—In a double sense, with the signif. I.: nescimus per ista tempora eosdem fere sectores fuisse collorum et bonorum?
cutthroats and cutpurses, Cic. Rosc. Am. 29, 80. —Trop.:III.hinc rapti pretio fasces sectorque favoris Ipse sui populus,
seller of his favor, Luc. 1, 178.—Geometrical t. t., the sector of a circle, that part of a circle included between any two radii and an arc, Boëth. Art. Geom. p. 379, 13.2.sector, ātus, 1 ( inf. sectarier, Plaut. Mil. 2, 1, 13; id. Rud. 1, 2, 57; Hor. S. 1, 2, 78), v. dep. freq. a. [sequor], to follow continually or eagerly, in a good or bad sense; to run after, attend, accompany; to follow after, chase, pursue (freq. and class.).I.Lit.A.In gen.:B.equidem te jam sector quintum hunc annum,
Plaut. Pers. 2, 1, 5:servum misi, qui sectari solet meum gnatum,
id. Ep. 3, 4, 50: Chrysogonum (servi), Cic. Rosc. Am. 28, 77:praetorem circum omnia fora,
id. Verr. 2, 2, 70, § 169:si mercede conducti obviam candidatis issent, si conducti sectarentur,
id. Mur. 32, 67:at sectabuntur multi,
id. ib. 33, 70:neque te quisquam stipator Praeter Crispinum sectabitur,
Hor. S. 1, 3, 139:equitum manus quae regem ex more sectatur,
Tac. A. 15, 2; 15, 33 fin.; Gell. 20, 6, 1 et saep.:mulieres sectarier,
to run after, Plaut. Mil. 2, 1, 13; 3, 1, 183; cf.:desine matronas sectarier,
Hor. S. 1, 2, 78:ipse suas sectatur oves, at filius agnos,
accompanies, guards, Tib. 1, 10, 41:aratrum,
to follow the plough, id. 2, 3, 7: canes, to follow the hounds (that hunt on before), Prop. 3, 14 (4, 13), 14:aliquem,
to run after, pursue, Plaut. Cist. 2, 2, 1: servum, Cato ap. Gell. 17, 6, 3:homo ridicule insanus, qui ejusmodi est, ut eum pueri sectentur,
Cic. Verr. 2, 4, 66, § 148:ne scuticā dignum horribili sectere flagello,
Hor. S. 1, 3, 119:exagitet nostros Manes sectetur et umbras, etc.,
Prop. 2, 8, 19 (2, 8 b, 19).— To visit a place gladly, to frequent:gymnasia,
Plin. Ep. 1, 22, 6.— Absol.:homo coepit me obsecrare, Ut sibi liceret discere id de me: sectari jussi (alluding to the train of followers who accompanied the ancient philosophers),
Ter. Eun. 2, 2, 31; id. Phorm. 1, 2, 36: at sectabantur multi... Quid opus est sectatoribus? (of the train of a candidate) Cic. Mur. 34, 71.—In partic., to pursue, chase, hunt animals: sues silvaticos in montibus, Varr. ap. Non. 555, 31:II.sectaris apros,
Verg. E. 3, 75:gallinam,
Plaut. Mil. 2, 2, 7:simiam,
id. ib. 2, 2, 24; 2, 2, 106; 2, 3, 13 sq.;2, 6, 25: leporem,
Hor. S. 1, 2, 106; 2, 2, 9 et saep.:cervam videre fugere, sectari canes,
Ter. Phorm. prol. 7.—Trop., to follow or strive after; to pursue eagerly (not freq. till after the Aug. per.; not in Cic.): quid vos hanc miseram ac tenuem sectamini praedam? * Caes. B. G. 6, 35; so,(β).praedam,
Tac. A. 1, 65:facinora,
Plaut. Mil. 3, 1, 28:lites,
Ter. Phorm. 2, 3, 61:nomina tironum,
Hor. S. 1, 2, 16:sectantem levia nervi Deficiunt,
id. A. P. 26:gymnasia aut porticus,
Plin. Ep. 1, 22, 6:omnes dicendi Veneres,
Quint. 10, 1, 79; cf.:quas figuras,
id. 9, 3, 100:voluptatem,
id. 10, 1, 28:eminentes virtutes,
to seek out, Tac. A. 1, 80:contumaciam sententiarum, habitum vultumque ejus,
to seek to imitate, id. ib. 16, 22:praecepta salubria,
Suet. Aug. 89:commoda,
id. ib. 25:luxuriosa convivia,
Just. 11, 10, 2:in alienis eripiendis vitam sectari,
id. 27, 2, 8. —With a rel. or subj.-clause, to hunt or track out, busy one's self:► In a pass.mitte sectari, rosa quo locorum Sera moretur,
Hor. C. 1, 38, 3:non ut omnia dicerem sectatus, sed ut maxime necessaria,
Quint. 1, 10, 1.signif.:qui vellet se a cane sectari,
Varr. R. R. 2, 9, 6.
См. также в других словарях:
Out of the Blue (Debbie Gibson album) — Out Of The Blue Front cover, Atlantic SD 81780. Studio album by Deborah Gibson Released August 18, 1987 (U.S.) … Wikipedia
Out of the Valley — Studio album by John Gorka Released May 10, 1994 Recorded … Wikipedia
Out of the Blue discography — Out of the Blue discography Releases ↙Studio albums 9 ↙Live albums … Wikipedia
Out of the Grave and into the Dark — Compilation album by Balzac Released … Wikipedia
Out of the Ashes (Jessi Colter album) — Out of the Ashes Studio album by Jessi Colter Released February 28, 2006 Genre … Wikipedia
Out in the Blue — Studio album by Jimmy Barnes Released 2007 Genre … Wikipedia
Out of the Blue (Electric Light Orchestra album) — Out of the Blue Studio album by Electric Light Orchestra Released October 1977 … Wikipedia
Out of the Dark (Into the Light) — Studio album by Falco Released February 27, 1998 (Europe) … Wikipedia
Out of the Box (Joel Turner album) — Out of the Box Studio album by Joel Turner Released October 6, 2007 … Wikipedia
Out of the Vein — Studio album by Third Eye Blind Released May 13, 2003 … Wikipedia
Out of the Bluffs — Studio album by University of Memphis Southern Comfort Jazz Orchestra Released Nov … Wikipedia